آیین‌نامه اجرایی بند “الف ” ماده (26) قانون برگزاری مناقصات

شماره: 84217/ت333772ه‍

تاریخ: 1385/07/16

تاریخ تصویب: 1385/07/05

بسمه‌تعالی
«با صلوات بر محمد و آل محمد»
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
هیئت‌وزیران در جلسه مورخ 1385/7/5 بنا به پیشنهاد شماره 94309/101 مورخ 1384/5/26 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد بند “الف ” ماده (26) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب 1383 ـ آیین‌نامه اجرایی بند یادشده را به شرح ذیل تصویب نمود:

فصل اول- کلیات
ماده 1- هدف و کاربرد
الف - هدف: در اجرای بند "الف " ماده (26) قانون برگزاری مناقصات که در این آیین‌نامه به‌اختصار قانون نامیده می‌شود، ضوابط، موازین و معیارهای تهیه فهرست مناقصه گران صلاحیت‌دار برای مناقصات محدود به‌منظور تحقق موارد زیر تعیین می‌شود:
1- رعایت اصل رقابت بین تمام مناقصه گران صلاحیت‌دار و توانمند
2- مشارکت ‌مناقصه‌گزاران در فرایند ارزیابی صلاحیت
3- تسریع در فرایند انتخاب مناقصه گران
ب - کاربرد: تمام دستگاه‌های موضوع بند “ب ” ماده (1) قانون باید مقررات این آیین‌نامه را در مناقصات محدود رعایت کنند.

ماده 2- تعاریف
الف- در این تصویب‌نامه، واژه‌ها و عبارت‌های زیر به‌جای واژه‌ها و عبارت‌های مشروح مربوط به کار می‌روند:
1- قانون: قانون برگزاری مناقصات
2- مناقصه‌گزار: دستگاه‌های موضوع بند “ب ” ماده (1) قانون
3- اسناد ارزیابی صلاحیت: کار برگ‌هایی که به‌منظور ارزیابی صلاحیت مناقصه گران به‌طور یکسان بین همه متقاضیان توزیع و اطلاعات موردنیاز از آن‌ها دریافت می‌شود.
4- آگهی ارزیابی: فراخوان برای ارزیابی صلاحیت متقاضیان، موضوع ماده (5) این آیین‌نامه که در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود.
5- فهرست بلند: فهرست مناقصه گران صلاحیت‌دار که از بین متقاضیان بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده، ارزیابی صلاحیت و معرفی می‌شوند.
6- سازمان: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
7- دستگاه مرکزی: واحد مرکزی دستگاه‌های موضوع بند “ب ” ماده (1) قانون که طبق مقررات، وظیفه راهبری واحدهای تابع را بر عهده‌دارند. شناسایی واحدهای مرکزی بر عهده دستگاه‌های موضوع بند “ب ” ماده (1) قانون و با تأیید سازمان می‌باشد.
8- تأمین‌ کالا: تأمین مصالح، تجهیزات، کالا و خدمات مرتبط که در قالب قرارداد
خرید مشتمل بر یک یا چند مورد زیر باشد:
1-8- تولید یا عرضه
2-8- حمل
3-8- نصب
4-8- پشتیبانی
به‌شرط آنکه مجموع برآورد خدمات نصب و پشتیبانی کمتر از بیست‌وپنج درصد مبلغ برآوردی موضوع معامله باشد.
9- تأمین‌کننده: شخصی حقیقی یا حقوقی که برای تأمین کالا قبول تعهد کند.
10- بهره‌برداری: مجموعه‌ فعالیت‌هایی که به‌منظور راهبری، تعمیر و نگهداری سامانه‌ها، ابنیه، تأسیسات، تجهیزات یا خدمات تکمیلی مرتبط انجام می‌شود.
ب - سایر اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه به‌کاررفته است، به ترتیب بر اساس قانون برگزاری مناقصات، آیین‌نامه نظام مستندسازی و اطلاع‌رسانی مناقصات، آیین‌نامه ارزیابی کیفی مناقصه گران، قانون محاسبات عمومی کشور و سایر قوانین تعریف و تفسیر می‌شوند.

فصل دوم- ضوابط و مقررات

ماده 3- طبقه‌بندی فهرست‌های بلند
الف - انواع فهرست‌های بلند عبارت‌اند از:
1- فهرست سازمان
2- فهرست دستگاه‌های مرکزی
3- فهرست سازمان‌های حرفه‌ای
ب - برای رشته‌ها و زمینه‌های تخصصی که از سوی سازمان تشخیص صلاحیت می‌شوند، فهرست دارندگان گواهینامه صلاحیت سازمان، مبنای تهیه فهرست بلند می‌باشد.
پ - برای رشته‌ها و زمینه‌های تخصصی نظیر تأمین کالا، پیمانکاری و بهره‌برداری تازمانی‌که برای آن رشته‌ها فهرست واجدان صلاحیت از سوی سازمان منتشرنشده باشد، فهرست بلند از سوی دستگاه مرکزی یا به تشخیص وی توسط کمیته فنی- بازرگانی دستگاه مرکزی تهیه و منتشر می‌شود.
ت - به‌منظور تحقق اصل رقابت در تهیه فهرست مناقصه گران صلاحیت‌دار، ضمن رعایت لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری ـ مصوب 1337 ـ تمام اشخاص مذکور در فهرست بلند باید دارای شخصیت حقوقی مستقل نسبت به دستگاه مرکزی باشند.
تبصره 1- مناقصاتی که با حضور شرکت‌های وابسته، تعاونی‌های کارکنان، صندوق‌های بازنشستگی و نظایر آن انجام می‌شود، باید به‌صورت عمومی برگزار شوند.
تبصره 2- تعاونی‌های کارکنان و صندوق‌های بازنشستگی نمی‌توانند با دستگاه‌های ذی‌ربط خود قرارداد منعقد کنند.
ث - تهیه فهرست بلند اشخاص حقیقی صلاحیت‌دار در رشته‌ها و زمینه‌های تخصصی مختلف بر عهده سازمان‌های حرفه‌ای مربوط نظیر سازمان‌های نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان، نظام‌مهندسی کشاورزی، نظام‌مهندسی معدن و نظایر آن می‌باشد.
ج - فهرست بلند مناقصه گران صلاحیت‌دار در صورت عدم انتشار فهرست جدید، دو سال اعتبار دارد.

ماده 4- مراحل تهیه فهرست بلند توسط دستگاه‌های مرکزی مراحل تهیه و انتشار فهرست بلند دستگاه مرکزی به شرح زیر می‌باشد:
1- تعیین اعضای کمیته فنی- بازرگانی دستگاه مرکزی
2- انتشار آگهی ارزیابی صلاحیت
3- تحویل اسناد ارزیابی صلاحیت به متقاضیان و دریافت پاسخ از آن‌ها
4- ارزیابی صلاحیت متقاضیان و تعیین امتیاز ارزیابی
5- انتشار فهرست بلند (موضوع بند “2” ماده “9” این آیین‌نامه)

ماده 5- آگهی ارزیابی صلاحیت
الف - دستگاه مرکزی برای تهیه فهرست بلند، باید آگهی ارزیابی صلاحیت را در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی و دو تا سه نوبت حداقل دریکی از روزنامه‌های کثیر‌الانتشار کشوری منتشر کند.
تبصره- دستگاه مرکزی می‌تواند علاوه بر موارد مذکور در بند فوق، از طریق سایر رسانه‌های گروهی و رسانه‌های ارتباط‌جمعی یا پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، آگهی ارزیابی صلاحیت را منتشر کند.
ب - آگهی ارزیابی صلاحیت باید حداقل شامل موارد زیر باشد:
1- نام و نشانی دستگاه مرکزی
2- رشته یا زمینه تخصصی ارزیابی صلاحیت
3- تاریخ، مهلت و نشانی دریافت و تحویل اسناد ارزیابی صلاحیت
4- نحوه دریافت اسناد ارزیابی و هزینه آن در صورت لزوم
5- تاریخ اعلام نتایج ارزیابی کیفی

ماده 6- اسناد ارزیابی صلاحیت
الف - اسناد ارزیابی صلاحیت باید حداقل حاوی موارد زیر باشد:
1- نام و نشانی دستگاه مرکزی
2- رشته و زمینه تخصصی برای ارزیابی صلاحیت
3- مجوزها و گواهینامه‌های لازم، حسب مورد
4- معیارهای ارزیابی
5- اهمیت وزنی معیارهای ارزیابی درصورتی‌که ارزیابی صلاحیت به روش وزنی انجام شود
6- مدارک و مستندهای لازم برای تعیین امتیازهای مربوط به هر یک از معیارها، حسب مورد
7- روش محاسبه امتیازهای مربوط به هر یک از معیارها
8- حداقل امتیاز قابل‌قبول برای هر پایه یا زمینه تخصصی
9- محل، زمان و مهلت دریافت و تحویل اسناد
ب - در ارزیابی صلاحیت، مفاد و نحوه توزیع اسناد ارزیابی باید برای همه متقاضیان یکسان باشد و هرگونه تبعیض در توزیع اسناد و یا انجام فرایند ارزیابی موجب ابطال ارزیابی صلاحیت می‌‌شود.
پ - اگر ثابت شود که متقاضیان ارزیابی صلاحیت از مدارک جعلی یا اطلاعات خلاف واقع، تهدید، تطمیع، رشوه و نظایر آن استفاده کرده‌اند، علاوه بر مجازات‌های قانونی به مدت دو سال از ارزیابی صلاحیت محروم می‌شوند.

ماده 7- معیارهای ارزیابی صلاحیت
الف – دستگاه‌های مرکزی که ارزیابی صلاحیت تأمین‌کنندگان (ارزیابی کیفی به‌طور عام) را برای انواع کالاهای مختلف انجام می‌دهند، باید حداقل معیارهای زیر را منظور کنند:
1- توان مالی
2- ارزیابی مشتریان قبلی
3- استانداردهای تولید
4- نظام کیفیت و نحوه تضمین محصولات (گارانتی)
5- ظرفیت تولید
6- کیفیت قطعات مصرفی و ارزیابی سازندگان مربوط
تبصره- محاسبه امتیاز ارزیابی صلاحیت تأمین‌کنندگان طبق فصل چهارم آیین‌نامه ارزیابی کیفی مناقصه گران انجام می‌شود.
ب - در امور پیمانکاری، بهره‌برداری و نگهداری، چنانچه در رشته مربوط تشخیص صلاحیت از سوی سازمان به عمل نیامده باشد، با رعایت ترتیبات مقرر در بند “پ ” ماده (3)، ارزیابی صلاحیت توسط دستگاه مرکزی و حداقل بر اساس معیارهای زیر انجام می‌شود:
1- تجربه (سابقه اجرایی)
2- حسن سابقه در کارهای قبلی
3- توان تجهیزاتی
4- توان فنی و برنامه‌ریزی
5- دانش فنی در زمینه مطالعه و طراحی
6- تجربه در زمینه تأمین کالا
7- کیفیت، نیروی انسانی بهره‌بردار
تبصره- تعیین وزن معیارهای صلاحیت، روش محاسبه و نصاب امتیازها برای هر پایه، طبق فصل سوم آیین‌نامه ارزیابی کیفی مناقصه گران بر عهده کمیته فنی- بازرگانی دستگاه مرکزی است.

ماده 8- ارزیابی و تعیین امتیاز صلاحیت
الف - استعلام‌های ارزیابی باید توسط متقاضیان تکمیل و در موعد مقرر به دستگاه مرکزی تحویل شوند. رعایت مقررات زیر در تکمیل اسناد ارزیابی ضروری است:
1- استعلام‌ها باید توسط اشخاص مجاز امضا و مهر شوند
2- حسب مورد، اطلاعات مربوط به گواهینامه‌های صلاحیت و رتبه‌بندی ارائه شود
3- اسناد و مدارک درخواست شده پیوست شود
4- اطلاعات صحیح و کامل باشد
ب - امتیازدهی به متقاضیان از سوی دستگاه مرکزی یا به تشخیص وی توسط کمیته فنی- بازرگانی دستگاه مرکزی انجام می‌شود.
پ - روش ترجیحی در ارزیابی صلاحیت، روش وزنی می‌باشد. در این روش، مجموع ضریب وزنی معیارها معادل صد درصد می‌باشد و هر مناقصه گر در ازای هر معیار، امتیازی بین صفر تا صد کسب می‌نماید. امتیاز کل هر متقاضی، معادل مجموع حاصل‌ضرب امتیاز کسب‌شده برای هر معیار در ضریب وزنی مربوط می‌باشد. حداقل امتیاز قابل‌قبول (برای امتیاز کل یا برای هر معیار) و نحوه تعیین امتیاز باید در اسناد ارزیابی صلاحیت ذکر شود.

ماده 9- اطلاع‌رسانی فهرست بلند
الف - سازمان موظف است فهرست‌ مناقصه گران تشخیص صلاحیت شده را به تفکیک رشته و پایه در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر کند.
ب – دستگاه‌های مرکزی باید ضوابط و روش ارزیابی صلاحیت و همچنین فهرست تأمین‌کنندگان و پیمانکاران بهره‌برداری

صلاحیت‌دار را با ذکر رشته و زمینه تخصصی، امتیاز و پایه صلاحیت در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر کنند.

ماده 10- ترجیح متقاضیان داخلی
الف - امتیاز ارزیابی صلاحیت متقاضیان خارجی با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به‌منظور صدور خدمات ـ مصوب 1375 ـ، به ترتیب زیر تنزیل می‌شود:
1- امتیاز ارزیابی پیمانکاران خارجی همکار پیمانکاران داخلی به نسبت سهم همکاران داخلی آن‌ها در عدد 9/0 ضرب می‌شود.
2- امتیاز ارزیابی تأمین‌کنندگان خارجی همکار تأمین‌کنندگان داخلی به نسبت سهم تأمین‌کنندگان داخلی آن‌ها در عدد 85/0 ضرب می‌شود.
ب - ترجیح مناقصه گران داخلی که بخشی از سهام یا سهم‌الشرکه آن‌ها متعلق به اشخاص خارجی باشد، مشروط بر آن است که میزان سهم یا مشارکت سهامداران یا شرکای داخلی در سود و زیان مشخص و بیش از بیست‌وپنج درصد باشد.

ماده 11- مقررات دعوت به مناقصه محدود
الف - قبل از برگزاری مناقصه محدود، اجرای تمهیدهای زیر ضروری است:
1- تهیه گزارش توجیهی برگزاری مناقصه محدود (موضوع جزء “2” بند “ب ” ماده “4" قانون)، نظیر دلایل فنی- بازرگانی، محدود بودن مناقصه گران صلاحیت‌دار یا شرایط اضطراری
تبصره- گزارش یادشده باید توسط واحد متقاضی معامله تهیه و توسط بالاترین مقام دستگاه مناقصه‌گزار تأیید شود.
2- مرجع صدور فهرست بلند مناقصه گران صلاحیت‌دار و نوع فهرست بلند باید مشخص‌شده باشد.
3- گزارش یادشده و فهرست بلند توسط بالاترین مقام دستگاه مناقصه‌گزار به تصویب رسیده باشد.
ب - حداقل تعداد مناقصه گران واجد شرایط (فهرست کوتاه) برای دعوت به مناقصه محدود به شرح زیر تعیین می‌شود:
1- پنج مناقصه گر در کارهای پیمانکاری در صورت استفاده از فهرست‌بهای پایه
2- سه مناقصه گر در سایر مناقصات
پ - درصورتی‌که تعداد مناقصه گران صلاحیت‌دار کمتر از تعداد مذکور در بند “ب ” باشد، از همه اشخاص صلاحیت‌دار دعوت می‌شود.
ت - درصورتی‌که در فرایند ارزیابی صلاحیت مشخص شود که تنها یک متقاضی واجد صلاحیت در رشته یا زمینه تخصصی موردنیاز وجود دارد، طبق جزء (2) بند “ط ” ماده (2) قانون، تأمین‌کننده یادشده انحصاری تلقی و معامله طبق بند “الف ” ماده (29) قانون انجام می‌شود.
ث ـ. درصورتی‌که از فهرست بلند سازمان استفاده‌شده باشد، به‌منظور تهیه فهرست کوتاه باید از آیین‌نامه ارزیابی کیفی مناقصه گران استفاده شود.
ج – درصورتی‌که فهرست بلند را مرجعی به‌جز سازمان (دستگاه‌های مرکزی و سازمان‌های حرفه‌ای) تهیه کرده باشند، فهرست تهیه‌شده همان فهرست کوتاه تلقی شده و نیازی به ارزیابی کیفی مجدد نمی‌باشد.

ماده 12- اجرای مقررات و استانداردها
الف – دستگاه‌های مناقصه‌گزار از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، حداکثر شش ماه فرصت دارند تا کارهای در دست انجام را با مقررات جدید تطبیق دهند.
ب - در صورت ضرورت، سازمان باید دستورالعمل‌ها، استانداردها و راهنمای تهیه فهرست مناقصه گران صلاحیت‌دار برای مناقصات محدود را تهیه، بهنگام و در پایگاه ملی اطلاع‌رسانی مناقصات منتشر کند.
پرویز داودی
معاون اول رئیس‌جمهور

رونوشت با توجه به اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به انضمام تصویر نامه اشاره‌شده در متن برای اطلاع ریاست محترم مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود.
تنظیم متن تأیید محتوا و متن کنترل ابلاغ تأیید انطباق متن و تصمیم تأیید نهایی

رونوشت به دفتر مقام معظم رهبری، دفتر رئیس‌جمهور، دفتر ریاست قوه قضاییه، دفتر معاون اول رئیس‌جمهور، دفتر معاون اجرایی رییس جمهور، دفتر معاون حقوقی و امور مجلس رئیس‌جمهور، دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، دیوان محاسبات کشور، دیوان عدالت اداری، اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی، سازمان بازرسی کل کشور، اداره کل حقوقی، اداره کل قوانین و مقررات کشور، کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت و دفتر هیئت دولت ابلاغ می‌شود.