آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی
تاریخ: 1394/۹/22
شماره: ۱۲۳۴۰۲/ت ۵۰۶۵۹ هـ
وزارت امور اقتصادی و دارایی
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
هیأت وزیران در جلسه 139۴/۸/2۴ به پیشنهاد شماره ۸۴۵۱ مورخ 1393/۲/20
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به
استناد ماده (۶) قانون تنظیم بخشی از
مقررات مالی دولت ـ مصوب ۱۳۸۰ ـ و ماده (۲۳) قانون برنامه‌وبودجه کشور ـ مصوب ۱۳۵۱ ـ آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی را به
شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی
ماده ۱ ـ هدف و دامنه کاربرد این آیین نامه به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ هدف: تحکیم تعهدات مناقصه گران یا
داوطلبان و طرف‌های قراردادی، در اجرای قانون بـرگزاری مناقصات ـ مصوب ۱۳۸۳ ـ و قـانون آیین‌نامه معاملات دولتی ـ
مصوب ۱۳۴۹ ـ از طریق تبیین و تنظیم تضامین لازم
برای معاملات با موضوع خرید انواع کالاها و خدمات و نیز ارجاع کار و تشکیل آن
معاملات ازجمله قراردادهای خرید خدمات مشاوره، مدیریت طرح، امور پژوهشی و
تحقیقاتی، امور نرم‌افزاری، امور پیمانکاری در زمینه‌های احداث و ساخت، طرح و
ساخت (صنعتی یا غیر صنعتی)، نصب، ساخت و نصب، ترابری و انواع پیمانکاری تعمیر،
نگهداری و بهره‌برداری، خدمات پشتیبانی، امور حمل‌ونقل، اجاره و استجاره و نیز
خرید ماشین‌آلات، تجهیزات، لوازم، مصالح، مواد و دیگر انواع کالا و همچنین موارد
مشابه آن‌ها، به‌تنهایی یا به‌صورت ترکیبی از دو یا چند مورد از آن‌ها.
ب ـ دامنه کاربرد: تمام دستگاههای موضوع‌بند
(ب) ماده (۱) قانون برگزاری
مناقصات ـ مصوب ۱۳۸۳ ـ و دستگاههای
موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات
کشوری ـ مصوب ۱۳۸۶ ـ و نیز مواد (۲) تا (۵) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب ۱۳۶۶ ـ برای انجام معاملات و ارجاع کار در
اخذ تضامین موردنیاز، تابع ضوابط مندرج در این آیین‌نامه هستند.
تبصره ـ در قراردادهای بیمه، اخذ تضمین
از بیمه‌گر موضوعیت ندارد.
ماده ۲ ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به
کار می‌روند:
الف ـ تضمین: سپردن مال یا وجه نقد یا
به عهده گرفتن تعهد فرعی یا مضاعف به‌منظور پایبندی به یک تعهد اصلی و شروط
مربوط به آن.
ب ـ ضمانتنامه: سندی برای توثیق تعهدات
متعهد که شخص ثالثی (ضامن) بر اساس درخواست متعهد (مضمون‌عنه) و با رعایت ضوابط
مربوط تعهد می‌کند که در سررسید یا شرایط معین مبلغ معینی را بابت موضوع خاصی که
مربوط به تعهد اصلی متعهد (مضمون‌عنه) است به ذی نفع تعهد اصلی (مضمونله) یا به
حواله‌کرد او بپردازد.
پ ـ سپردن تضمین: انجام مجموعه اقدامات
متعهد اصلی برای تأمین و تسلیم تضمین به مضمونله به‌نحوی‌که تضمین با رعایت تمام
مقررات و ضوابط مربوط در دسترس ذینفع تعهد (مضمونله) قرار گیرد و وی بتواند هر زمان
که طبق مقررات خواست وجه مربوط به آن را ضبط یا مبلغ ضمانت نامه را از ضامن دریافت
کند.
ت ـ آزادسازی تضمین: انجام کلیه
اقدامات در اختیار مضمونله (دستگاه مناقصه گزار یا کارفرما) به‌منظور آنکه تضمین
یا ضمانتنامه از دسترس وی خارج گردد و مضمون‌عنه (مناقصه گر یا طرف قرارداد
متعهد به تعهدات قراردادی) قاد‌ر باشد تضمین را به خود برگرداند. این اقدامات شامل
اقدامات خارج از اختیار مضمون له نمی باشد.
ث ـ کارفرما: دستگاههای موضوع‌بند (ب)
ماده (۱) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب ۱۳۸۳ ـ، ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری ـ مصوب ۱۳۸۶ ـ و نیز مواد (۲) تا
(۵) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب ۱۳۶۶ ـ.
ج ـ اشخاص: هر شخص حقیقی یا حقوقی که در
فرآیند ارجاع کار، داوطلب شرکت در معامله و یا طرف قرارداد دولت قرار می‌گیرد و
نیز دارای شرایط لازم باشد.
چ ـ فرآیند ارجاع کار: مجموعه اقدامات
قانونی برای انعقاد قرارداد کارفرما با اشخاص مانند مناقصه، مزایده و ترک تشریفات
یا عدم الزام به آن.
ح ـ تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار:
تضمینی که اشخاص، برای اثبات قصد و حداقلی از توان خود، به نفع کارفرما می‌سپارند
تا کارفرما آنان را در مراحل بعدی فرایند ارجاع کار شرکت دهد.
خ ـ تضمین انجام تعهدات: تضمینی است که
اشخاص پس از فرآیند ارجاع کار و انتخاب شدن برای معامله، به‌منظور اثبات پایبندی
به انجام تعهدات خود باید قبل از انعقاد قرارداد به کارفرما بسپارند.
د ـ تضمین پیش‌پرداخت: تضمینی که اشخاص
پس از انعقاد قرارداد، در قبال دریافت پیش‌پرداخت بر اساس اسناد ارجاع کار، به
کارفرما می‌سپارند.
ذ ـ سپرده حسن اجرای کار: مبلغ نقدی که
بابت تضمین حسن اجرای کار از هر پرداخت کارفرما به‌طرف قرارداد، کسر و در دوره
مقرر تعیین‌شده در قرارداد در حساب سپرده کارفرما نگهداری و پس از حصول شرایط
مندرج در قرارداد (از حیث زمان و کم وکیف اجرای تعهدات قراردادی) آزاد میشود.
ر ـ تضمین حسن اجرای کار: تعهدی که
اشخاص در قبال آزادسازی سپرده حسن اجرای کار به کارفرما می‌سپارند.
ز ـ کالا: محصولی که فرایند مصرف آن از
فرایند تولیدش قابل‌تفکیک است و مالکیت آن می‌تواند از یک شخص به شخص دیگری منتقل
شود.
ژ ـ خدمت: محصولی که فرایند مصرف آن از
فرایند تولید یا ایجاد آن قابل‌تفکیک نباشد، شامل انواع تغییرات سفارشی و خاص که
به درخواست مشتری در وضعیت، شکل، موقعیت و مکان اشیا یا اشخاص صورت پذیرد و شامل انواع
خدمات مشاوره، آموزشی و درمانی یا انواع پیمانکاری ازجمله پیمانکاری احداث،
پیمانکاری ترابری، پیمانکاری تعمیر، نگهداری یا بهره‌برداری میشود.
س ـ تأمین کالا: تحویل انواع کالا (که
ممکن است تأمین‌کننده کالا تولید‌کننده یا فقط فروشنده آن باشد) با مشخصات و
نیز در مکان، زمان و شرایط مقرر به مشتری کالا تحویل می‌دهد.
ش ـ تولید: مجموعه فعالیت‌هایی که مستقل
از درخواست سفارش‌دهنده خاص، به ایجاد کالا بیانجامد. تولید‌کننده، مواد و مصالح
موردنیاز تولید را تهیه و محصول تولیدشده را برای انتقال عین یا منفعت آن به
متقاضیان احتمالی آینده آماده می‌سازد.
ص ـ پیمانکاری: هر نوع خدمت که بر اساس
فعالیت مشخص و قیمت کل یا قیمت واحد کار مشخص و به‌صورت حجمی قابل‌واگذاری به
اشخاص باشد از قبیل پیمانکاری احداث، پیمانکاری باربری و ترابری، پیمانکاری ساخت،
پیمانکاری امور اداری و تایپ، پیمانکاری تنظیف، پیمانکاری طبخ غذا.
ض ـ ساخت: خدماتی که به ایجاد کالایی
اعم از سازه‌های پیش‌ساخته، تأسیسات قابل‌حمل یا ماشین‌آلات و تجهیزات طبق سفارش
کارفرما و برای استفاده در محلی دیگر (محلی غیر از محل ساخت) بیانجامد. معمولاً
تهیه مواد و مصالح موردنیاز ساخت با سازنده است.
ط ـ احداث: خدماتی که به ایجاد سازه،
ساختمان، تأسیسات یا مستحدثاتی از قبیل خطوط لوله، سد، کانال، فرودگاه، نیروگاه،
راه، راه‌آهن، بارانداز، بندر، پل، تونل، انواع کارخانههای صنعتی و معدنی در
ساختگاه مربوط به کارفرما بیانجامد. خدمات احداث ممکن است همراه با تعهد تهیه
مواد و مصالح موردنیاز برای احداث بوده یا نباشد. در ترکیبات سنتی مانند "طرح و
ساخت "(صنعتی یا غیر صنعتی) "ساخت" در همین معنای "احداث" به‌کاررفته است.
ظ ـ نصب: خدمتی به‌منظور برپا کردن، جای
دادن یا پیوند دادن هر سامانه یا بخش کارکردی مستقل آن، در بخشهایی دیگر یا با
بخش‌های دیگر به‌نحوی‌که امکان بهره‌برداری مناسب آن فراهم گردد.
ع ـ امور ساختمانی: انواع اقدامات لازم
برای احداث پروژه‌های عمرانی یا صنعتی از قبیل انواع ساختمان، ابنیه، خطوط لوله،
سد، کانال، فرودگاه، نیروگاه، راه و راه ریلی (راه‌آهن)، بندر و بارانداز، پل و
تونل و انواع کارخانه ازجمله کارخانههای صنعتی، معدنی، شیمیایی و کشاورزی.
غ ـ بهره‌برداری: خدمت مستمری که جهت
استفاده اقتصادی و ایمن از مستحدثات یا تأسیسات برای تأمین اهداف مقرر باکیفیت و
کمیت مقرر که باید بر مبنای برنامه مدون و بر اساس دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های
فنی مناسب صورت پذیرد.
ف ـ نگهداری: خدمتی شامل مجموعه فعالیت‌هایی
که به‌طور مشخص و معمولاً برنامه‌ریزی‌شده و باهدف جلوگیری از خرابی ناگهانی
مستحدثات، سامانه‌ها، ماشین‌آلات، تجهیزات یا تأسیسات انجام می‌گیرد تا با این کار
قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آن‌ها افزایش یابد.
ق ـ تعمیرات: خدمتی شامل مجموعه‌ای از
فعالیت‌ها که بر روی مستحدثات، سامانه‌ها، ماشین‌آلات، تجهیزات یا تأسیسات یا
وسیله‌ای که دچار افت کارآیی یا ازکارافتادگی شده است انجام میشود تا به حالت
قابل بهره‌برداری بازگردند و برای انجام‌وظیفه‌ای که به آن محول شده است، دوباره
آماده شوند.
ک ـ ماشین‌آلات: مجموعه‌ای از قطعات،
تجهیزات یا اجزای مرتبط که حداقل یکی از آن‌ها متحرک بوده و دارای محرک و
مهارکننده مناسب است و به‌منظور کاربرد مخصوصی به‌ویژه فرآوری، پردازش، عمل‌آوری،
حرکت، ساخت، تولید، احداث یا نصب به یکدیگر متصل شده‌اند.
گ ـ ماشین‌آلات سفارشی: ماشین‌آلاتی که
سازنده طبق سفارش کارفرما برای کاربرد خاصی می‌سازد یا از طریق اعمال تغییراتی طبق
سفارش کارفرما آن را آماده‌ی استفاده‌ی خاص می‌سازد.
ل ـ ماشین‌آلات آماده: ماشین‌آلاتی که به‌صورت
آماده قبلاً تولیدشده و برای استفاده‌های عمومی آماده عرضه یا تحویل میشود.
م ـ اعتبار اسنادی: سندی الزام‌آوری که
با تنظیم و مبادله آن، کارفرما (خریدار) از بانک درخواست می‌کند تا انجام مراحل
پرداخت به فروشنده بابت کالای ارسالی یا خدمت انجام‌شده را طبق قرارداد و پس از
تایید وی تعهد کند.
ماده ۳ ـ
کارکرد تضامین به شرح زیر است:
الف ـ تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار.
ب ـ تضمین قراردادها که شامل موارد زیر
است:
۱ ـ تضمین انجام تعهدات
۲ ـ تضمین پیش‌پرداخت
۳ ـ تضمین حسن اجرای
کار
ماده ۴ ـ ضمانتنامههای مقرر در آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ ضمانتنامه بانکی و یا ضمانتنامههای
صادره از سوی مؤسسات اعتباری غیر بانکی که دارای مجوز فعالیت از سوی بانک مرکزی
جمهوری اسلامی ایران هستند.
ب ـ اصل فیش واریز وجه نقد به‌حساب سپرده
بانکی مجاز.
پ ـ ضمانتنامه صادره توسط مؤسسات بیمه‌گر
دارای مجوز لازم برای فعالیت و صدور ضمانتنامه از سوی بیمه مرکزی ایران.
ت ـ سفته با امضای صاحبان امضای مجاز
همراه با مهر برای اشخاص حقوقی معادل هشتاد درصد ارزش اسمی آن.
ث ـ گواهی خالص مطالبات قطعی تأییدشده
قراردادها از سوی دستگاههای اجرایی و ذی‌حسابان مربوط برای همان دستگاه اجرایی
مطابق کار برگ‌های پیوست که تأییدشده به مهر دفتر هیأت دولت است.
ج ـ اوراق مشارکت بی‌نام تضمین‌شده بانک ها
و دولت باقابلیت بازخرید قبل از سررسید (موضوع قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت).
چ ـ وثیقه ملکی معادل هشتادوپنج درصد
ارزش کارشناسی رسمی آن.
ح ـ ضمانتنامههای صادره توسط صندوق‌های
ضمانت دولتی که به‌موجب قانون تأسیس‌شده یا می‌شوند و طبق اساسنامه فعالیت می‌نمایند.
خ ـ ضمانتنامههای صادره توسط صندوق
نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری غیردولتی موضوع ماده (۱۰۰) قانون برنامه سوم توسعه و ماده (۴5) قانون برنامه چهارم توسعه و ماده (۴۴) قانون رفع موانع رقابت‌پذیر و ارتقای
نظام مالی
کشور ـمصوب ۱۳۹۴ـ و در چارچوب
اساسنامه‌های نمونه موضوع تصویب‌نامه‌های شـماره ۶۲۷۲۴/ت ۲۴۷۲۱هـ مورخ 1381/۱۲/28 و شماره ۷۵۵۹۳/ت ۵۲۲۳۲ هـ مورخ ۱394/۶/۱1
و در چارچوب دستورالعملی که با پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به تأیید
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور می‌رسد.
تبصره ۱ ـ برای پذیرش گواهی موضوع‌بند (ث) این ماده به‌عنوان تضمین،
لازم است برگه (فرم) تأییدیه طبق نمونه پیوست که تأییدشده به مهر دفتر هیأت دولت
است، تکمیل و در ذی‌حسابی و یا امور مالی دستگاه مناقصه گزار نگهداری و در حساب‌ها
اعمال گردد.
تبصره ۲ ـ اشخاص برای دریافت مطالبات خود باید به‌جای تضمین موردبحث،
تضمین قابل‌قبول (یک یا ترکیبی از تضمین نوع (الف)، (پ)، (ج) و (ح) ماده (۴)) به دستگاه اجرایی بسپارند.
تبصره ۳ ـ اوراق مشارکت مورد تضمین باید به ذی حساب یا مدیر امور
مالی دستگاه اجرایی تحویل شود. ذی حساب یا مدیر امور مالی، حسب مورد عملیات
حسابداری مربوط را در دفاتر مالی ثبت می‌کند و مسئولیت حفظ و نگهداری اوراق مذکور
را بر عهده دارد.
تبصره ۴ ـ اوراق مشارکت مورد وثیقه باید به مبلغ اسمی آن‌ها به‌عنوان
تضمین پذیرفته شود.
ماده ۵ ـ
در معاملات خرید انواع کالا و ماشین‌آلات، تضمین‌ها شامل تضمین شرکت در فرآیند
ارجاع کار و حسب مورد تضمین انجام تعهدات، تضمین پیش‌پرداخت و تضمین حسن اجرای کار
است که مبلغ آن‌ها به شرح زیر تعیین میشود:
الف ـ تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار:
مبلغ تضمین برحسب درصدی از برآورد خرید به شرح جدول شماره (۱) تعیین می شود:
ب ـ تضمین انجام تعهدات: مبلغ تضمین
انجام تعهدات در معاملات خرید کالا و ماشین‌آلات آماده ده درصد مبلغ معامله و در
معاملاتی که موضوع آن خرید ماشین‌آلات سفارشی (از اشخاصی که تعهد ساخت و فروش را
می‌پذیرند) است به میزان حداقل پنج درصد مبلغ معامله می‌باشد. تضمین معتبر برای
انجام تعهدات برحسب درصدی از مبلغ معامله به شرح جداول شماره (۲) و (۳) می‌باشد:
مهلت‌های مناقصه گر برای ارایه تضمین
انجام تعهدات و امضای قرارداد باید در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت مناقصه
گزار در امضا و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است.
تبصره ۱ ـ در خرید کالا و ماشین‌آلات آماده، چنانچه تحویل کل موضوع
معامله به کارفرما طبق مشخصات فنی به‌صورت یکجا در قبال دریافت مبلغ و با ارایه
تضامین کیفیت (گارانتی) لازم صورت پذیرد، ارایه تضمین انجام تعهدات ضرورت ندارد.
تبصره ۲ ـ در معاملات خرید کالا و ماشین‌آلات آماده به میزان تضمین
انجام تعهدات، از کالای مورد معامله به‌عنوان تضمین انجام تعهدات دریافت میشود. عدم پذیرش این موضوع
باید در اسناد ارجاع کار قید گردد.
پ ـ تضمیـن معتبر برای پیش‌پرداخت:
معـادل مبلغ پیش‌پرداخت که شامل ضمانتنامههای موضوع‌بندهای (الف)، (پ)، (ث)،
(ج)، (چ) و (ح) ماده (4) می‌باشد.
ت ـ نگهداری و آزادسازی تضمین انجام
تعهدات: تضمین انجام تعهدات در معامله ماشین‌آلات، تجهیزات و انواع کالاهایی که
احراز عملکرد مطلوب آن کالاها در دوره زمانی مشخص‌شده در هنگام ارجاع کار یا
انعقاد قرارداد لازم است، باید تا پایان آن دوره زمانی باقی‌مانده و آزاد نشود
مگر آنکه در قرارداد مربوط، تضمین کیفیت (گارانتی) مناسبی جایگزین آن شود.
تبصره ۱ ـ تسری این تضمین به کالاهای مصرفی به تشخیص کارفرما و اعلام
آن در اسناد فرآیند ارجاع کار می باشد.
تبصره ۲ ـ صد درصد مبلغ سپرده حسن اجرای کار در ازای ضمانتنامههای موضوع‌بندهای
(الف)، (پ)، (ث)، (ج)، (چ) و (ح) ماده (۴) به
پیمانکار بازگردانده میشود. حداکثر پنجاه‌درصد ضمانت‌نامه‌ها می‌تواند از نوع موضوع‌بند
(ث) ماده (۴) باشد.
ماده 6- در فرآیند ارجاع کار و معاملات خدمات پیمانکاری ازجمله پیمانکاری احداث (امورساختمانی)، پیمانکاری‌های نصب، ساخت، ساخت و نصب، استخراج و فرآوری معادن، حمل‌ونقل کالا (باربری)، حمل‌ونقل مسافر، تعمیر، نگهداری، بهره‌برداری و انواع خدمات پشتیبانی، تضمین‌ها شامل تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار، تضمین انجام تعهدات، تضمین پیش‌پرداخت و حسن جرای کار است که مبلغ آن‌ها به شرح زیر تعیین میشود:
الف ـ تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار: مبلغ تضمین برحسب درصدی از برآورد هزینه اجرای کار به شرح جدول شماره (4) تعیین می شود:
ب ـ تضمین انجام تعهدات: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملاتی که موضوع آن پیمانکاری احداث (انجام امور ساختمانی) یا استخراج و فرآوری معادن، حمل‌ونقل کالا (باربری)، نصب، ساخت یا ساخت و نصب است پنج درصد و در معاملاتی با موضوع پیمانکاری تعمیر، نگهداری و بهره‌برداری، خدمات پشتیبانی، حمل‌ونقل مسافر و سایر معاملاتی که در آیین‌نامه تصریح نشده است ده درصد مبلغ معامله می‌باشد. تضمین معتبر برای انجام تعهدات در این معاملات برحسب درصدی از مبلغ معامله به شرح جداول شماره (5) و (6) می باشد:
مهلت‌های مناقصه گر برای ارایه تضمین انجام تعهدات و امضای قرارداد باید در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت مناقصه گزار در امضا و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است.
پ ـ تضمین پیش‌پرداخت: میزان پیش‌پرداخت از پانزده درصد تا بیست‌وپنج درصد مبلغ اولیه پیمان است که مقدار دقیق آن باید در اسناد فرآیند ارجاع کار و پیمان از سوی کارفرما پیش‌بینی و قید شود. تضمین معتبر برای پیش‌پرداخت شامل ضمانتنامههای موضوع‌بندهای (الف)، (پ)، (ث)، (ج)، (چ) و (ح) ماده (4) می‌باشد.
تبصره 1ـ در قراردادهای پیمانکاری احداث، مبلغ پیش‌پرداخت در سه قسط به شرح زیر در ازای ارایه ضمانتنامه به نفع دستگاه اجرایی بدون کسر کسورات قانونی پرداخت میشود:
ـ قسط اول معادل چهل درصد مبلغ پیش‌پرداخت، پس از تحویل کارگاه، قسط دوم معادل سی درصد مبلغ پیش‌پرداخت، پس از تجهیز کارگاه که طبق شرایط تعیین‌شده در اسناد ارجاع کار و قرارداد برای شروع عملیات لازم است و قسط سوم معادل سی درصد مبلغ پیش‌پرداخت، پس از انجام سی درصد مبلغ اولیه پیمان طبق صورت‌وضعیت‌های موقت بدون محاسبه مصالح پای‌کار.
ـ پس از واریز اقساط اول و دوم پیش‌پرداخت، (معادل هفتاد درصد پیش‌پرداخت) نسبت مبلغ کل پیش‌پرداخت به مبلغ اولیه پیمان از مبلغ ناخالص تمام‌صورت وضعیت‌های موقت (به‌استثنای تعدیل، مابه‌التفاوت نرخ مصالح و پرداخت‌های مشابه) کسر میشود و بعد از واریز قسط سوم، معادل یک‌صد و چهارده درصد نسبت کل پیش‌پرداخت به مبلغ اولیه پیمان از صورت‌وضعیت‌ها کسر میشود به‌نحوی‌که مبلغ پیش‌پرداخت تا آخرین صورت‌وضعیت موقت مستهلک شود.
تبصره2- چنانچه مبلغ پیش‌پرداخت به‌حساب مشترک دستگاه اجرایی و پیمانکار واریز شود و با نظارت دستگاه اجرایی به مصرف تجهیز کارگاه، تکمیل ناوگان، ماشین‌آلات و خرید تجهیزات و مصالح برسد، دستگاههای اجرایی مجازند به‌جای تضمین‌های تأدیه پیش‌پرداخت، تا هر مبلغ سفته دریافت کنند. پیمانکار باید ماشین‌آلات خریداری‌شده از این محل را به‌عنوان وثیقه دریافت پیش‌پرداخت در رهن دستگاه اجرایی قرار دهد و تا تصفیه بدهی خود بابت پیش‌پرداخت، حق خارج کردن آن‌ها از کارگاه بدون اجازه دستگاه اجرایی را ندارد..
تبصره3- اقساط پیش‌پرداخت و چگونگی بازپرداخت در سایر قراردادهای پیمانکاری باید با توجه به برنامه زمان‌بندی انجام کار در اسناد مناقصه و شرایط قراردادی درج شود.
ت ـ سپرده حسن اجرای کار: بابت تضمین حسن اجرای کار معادل ده درصد از هر پرداخت به‌استثنای پیش‌پرداخت، کسر و به‌حساب سپرده واریز میشود.
تا صد درصد مبلغ سپرده حسن اجرای کار در ازای ضمانتنامههای موضوع‌بندهای (الف)، (پ)، (ث)، (ج)، (چ) و (ح) ماده (4) که می‌تواند حداکثر پنجاه درصد آن از تضمین موضوع بند (ث) ماده (4) باشد به پیمانکار بازگردانده میشود.
تبصره ـ در مواردی که پیمانکار مطابق قوانین و مقررات مربوط در پروژه‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، مشارکت و سرمایه‌گذاری نماید، اموال و دارایی‌های ایجاد‌شده به نسبت سهم پیمانکار به‌عنوان تضمین قابل‌قبول بوده و دستگاه اجرایی مربوط می‌تواند به تشخیص و برآورد خود، اموال و دارایی‌های مذکور را به‌عنوان تضمین حسن اجرای کار پروژه مربوط پذیرفته یا جایگزین سایر تضمین‌های سپرده‌شده قبلی پروژه نماید.
ماده7ـ برای انتخاب مشاور، در کارهای مطالعاتی، طراحی،
مدیریت طرح، نظارت، امور تحقیقاتی و پژوهشی و امور نرم‌افزاری موضوع خدمات بند
(هـ) ماده (29) قانون برگزاری مناقصات - مصوب 1383- تضامین به صورت زیر است::
الف ـ تضمین انجام تعهدات: تضمین انجام تعهدات، بعد از ابلاغ انتخاب مشاور، یا ابلاغ آمادگی برای انعقاد قرارداد، باید به میزان پنج درصد مبلغ قرارداد حسب مورد طبق مهلت تعیین‌شده در اسناد درخواست پیشنهاد، توسط وی به دستگاه اجرایی تحویل گردد. مهلت‌های داوطلب برای ارایه تضمین انجام تعهدات و امضای قرارداد باید در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت کارفرما در امضا و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است..
ب ـ تضمین پیش‌پرداخت: مبلغ پیش‌پرداخت درکارهای مطالعاتی، طراحی، مدیریت طرح، امور تحقیقاتی و پژوهشی و امور نرم‌افزاری در صورت درخواست مشاور معادل بیست‌وپنج درصد مبلغ اولیه قرارداد (همان مرحله) می‌باشد، که باید بدون کسر کسورات قانونی و در ازای ضمانتنامه به دستگاهاجرایی، پرداخت شود. برای خدمات مربوط به دوره ساخت و تحویل (نظارت عالیه و کارگاهی) معادل ده درصد مبلغ اولیه قرارداد همان مرحله می‌باشد که باید بدون کسر کسورات قانونی و در ازای ضمانتنامه به دستگاه اجرایی پرداخت شود.
پ ـ سپرده حسن اجرای
کار: بابت حسن اجرای کار معادل ده درصد از هر پرداخت کسر و به‌حساب سپرده واریز میشود.
مبالغ نقدی سپرده حسن اجرای کار در ازای ارایه ضمانتنامههای موضوع ماده (4)، به طرف قرارداد (مشاور) بازگردانده میشود. آزادسازی تضمین انجام تعهدات و حسن اجرای کار، تابع شرایط قراردادی است.
تضامین قابل‌قبول مشاور می‌تواند یک یا
ترکیبی از ضمانتنامههای ماده (۴) باشد.
تبصره ـ در قراردادهای پژوهشی و
تحقیقاتی دستگاههای اجرایی با دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و آموزشی دولتی، ارایه
ضمانتنامه کتبی با امضای رؤسای دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی و آموزشی طرف قرارداد
مجاز است. در صورت عدم انجام تعهدات موضوع ضمانتنامه یادشده، وزارت امور اقتصادی
و دارایی (خزانه‌داری کل کشور) مکلف است با درخواست دستگاه اجرایی و تأیید سازمان
مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مبلغ ضمانتنامه را از محل موجودی حساب درآمد اختصاصی
دانشگاه‌ها به دستگاه اجرایی ذینفع مسترد نماید.
ماده ۸ ـ
تضامین گروه همکاری (مشارکت مدنی) و کارهای ترکیبی به شرح زیر است:
الف ـ تضامین گروه همکاری (مشارکت مدنی)
باید به عهده راهبر گروه یا به‌صورت تجمیع تضامین شرکا به‌تناسب سهم‌الشرکه آنان
باشد و در کلیه اقدامات بعدی مجموعه تضامین شرکا، یک واحد محسوب میشود. درهرحال
مبلغ تضمین بر اساس کل مبلغ برآورد محاسبه و درصورتی‌که ضبط ضروری باشد کل تضامین
ضبط میشود. شرایط و نحوه ارایه این‌گونه تضامین باید در شرایط ارجاع کار و شرایط
قراردادی لحاظ گردد.
ب ـ در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از
تأمین مصالح، تجهیزات، کالا و خدمات مرتبط در قالب قرارداد خرید مشتمل بر یک یا
چند مورد تولید یا عرضه، حمل، نصب و پشتیبانی باشد به‌شرط آنکه مجموع خدمات نصب و
پشتیبانی کمتر از بیست‌وپنج درصد مبلغ برآوردی باشد، تضامین آن مشمول ضوابط تضامین
خرید کالا خواهد بود. در غیر این صورت، تضامین هر بخش قرارداد طبق ضوابط بخش مربوط
به خود می‌باشد.
پ ـ در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از
خدمات مشاوره و پیمانکاری است
(مانند امور
پیمانکاری طرح و ساخت، امور پیمانکاری طراحی و نصب، امور پیمانکاری طراحی و ساخت
و نصب، امور پیمانکاری طراحی و تامین کالا و احداث) درصورتی‌که سهم بخش مشاوره
کمتر از بیست‌وپنج درصد کل قرارداد باشد تضامین آن مشمول ضوابط تضامین پیمانکاری
خواهد بود. در غیر این صورت، تضامین هر بخش قرارداد طبق ضوابط بخش مربوط به خود می‌باشد.
ت ـ در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از
خدمات مشاوره و خرید کالا یا ماشین‌آلات است تضامین آن مشمول ضوابط تضامین خرید
کالا است.
ماده ۹ ـ تضمین معتبر برای شرکت در فرآیند ارجاع کار و تضامین انعقاد
قرارداد ارزی ریالی، مطابق ضوابط این آیین‌نامه می‌باشد. تضمین بخش ارزی فقط ضمانتنامههای
ارزی بانکی از بانک‌های داخلی دارای مجوز یا تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران و یا بانک‌های خارجی مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قابل‌قبول
است. تضمین بخش ارزی و بخش ریالی باید بر اساس جداول این آیین‌نامه و متناسب با
بخش ارزی و ریالی به همان ارز موضوع قرارداد باشد. در این صورت نیز مبلغ تضمین بر
اساس کل مبلغ برآورد محاسبه میشود.
تبصره ـ اشخاص ایرانی مجازند به‌جای
ضمانتنامههای ارزی، ضمانتنامه ریالی بانکی بر اساس نرخ تسعیر بانک مرکزی جمهوری
اسلامی ایران (زمان تسلیم) ارایه
نمایند. لازم است مبلغ ضمانتنامه در هر دوره دوازده‌ماهه که نرخ تسعیر ارز بیش از
ده درصد افزایش داشته، به‌روز شده و کسری آن تحویل دستگاه اجرایی گردد.
ماده ۱۰ ـ
نحوه آزادسازی و ضبط تضمین‌ها به شرح زیر می‌باشد:
الف ـ پس از تعیین برندگان اول و دوم،
تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار سایر شرکت‌کنندگان باید حداکثر ظرف هفت روز کاری
آزاد شود.
ب ـ در صورت امتناع برنده اول از انعقاد
قرارداد یا عدم ارایه تضمین انجام تعهدات، تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار وی ضبط
و قرارداد با برنده دوم منعقد می‌گردد. در صورت امتناع نفر دوم یا عدم انعقاد
قرارداد، تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار وی نیز ضبط و فرایند ارجاع کار تجدید میشود.
پ ـ تضمین پیش‌پرداخت به‌تناسب استهلاک
آن بنا به درخواست سپارنده، آزاد میشود.
ت ـ آزادسازی و ضبط تضامین در سایر
موارد طبق مفاد قرارداد است.
ث ـ در صورت وقوع شرایط ضبط تضمین
(مطابق قرارداد) و اقدام کارفرما برای ضبط، وی موظف است این موضوع را طی ابلاغیه‌ای
با ذکر مستندات و دلایل به مضمون‌عنه اعلام نماید.
ج ـ دستگاههای اجرایی و بانک‌ها باید
از کار برگ‌های پیوست این آیین‌نامه که تأییدشده به مهر دفتر هیأت دولت است برای
تضامین موضوع‌بندهای (الف)، (ث) و (ح) ماده (۴) حسب مورداستفاده کنند. شرایطی که در کار برگ‌های یادشده برای
آزادسازی یا ابطال ضمانتنامههای بانکی تعیین‌شده است برای انواع دیگر تضمین
باید رعایت شود.
ماده ۱۱ ـ ضمانت تأخیر تعهدات مالی مناقصه گزار (کارفرما) که طبق بند
(ب) ماده (۱۰) قانون برگزاری
مناقصات ـ مصوب ۱۳۸۳ ـ باید در اسناد
مناقصه و به‌تبع آن در قرارداد منعقده قید و تعهد گردد، بر اساس شاخص تورم اعلامی
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعدیل و پرداخت می‌گردد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی
کشور، نحوه محاسبه تمدید مدت پیمان (مجاز شمردن تأخیر تحویل مورد معامله) با لحاظ
پرداخت ضمان تأخیر تعهدات مالی کارفرما را تهیه و ابلاغ نماید.
ماده ۱۲ ـ ضوابط مندرج در این آیین‌نامه برای اخذ تضامین شرکت در
فرآیند ارجاع کار و انجام تعهدات معاملات خرید کالا و خدمات تعیین‌شده و سایر
تضامین به تشخیص کارفرما حسب مورد، درصورتی‌که با عمل مزایده منطبق باشد باید در
مزایده‌ها رعایت گردد.
ماده ۱۳ ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نظارت بر حسن اجرا، تبیین
و تفسیر این آیین‌نامه را بر عهده دارد.
ماده ۱۴ ـ از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، همه آیین‌نامه‌ها
و ضوابط قبلی تمامی دستگاههای مشمول و دستگاه‌هایی که مقررات خاص خود را در این زمینه‌دارند،
ازجمله تصویب‌نامه‌های شماره ۴۲۹۵۶/ت ۲۸۴۹۳ ﻫـ مورخ ۱382/۸/۱1، شماره ۲۰۰۷۱/ت۳۰۹۸۰ هـ مورخ
1383/۴/21، شماره ۲۱۲۷۶۵/ت ۳۷۷۷۴ ک مورخ 1386/۱۲/27، شماره ۱۲۲/ت
۳۸۴۴۹ هـ مورخ 1387/۱/۷، شماره ۱۵۱۲۹۰/ت ۳۹۵۱۱ ﻫ مورخ 1388/۷/29، شماره ۱۰۱۰۱۷/ت ۴۸۰۰۲ ک مورخ 1392/۵/۲ و شماره ۲۲۶۴۳/ت ۵۰۱۴۳ ﻫـ مورخ 1393/۳/۳ لغو می‌شوند.
معاون اول رئیس‌جمهور ـ اسحاق جهانگیری
شاقول :
سلام، سركار خانم نسرين، در ايين نامه تضمين براي معاملات دولتي سقف و كفي برای دریافت و یا عدم دریافت درج نشده است لذا مي بايست تضامين مربوط ارائه گردد.
بخشنامه های سازمان برنامه و بودجه
