"تغییر در کارها" موضوعی اجتناب ناپذیر در دوره احداث پروژه های زیربنایی است و لذا این موضوع یکی از سرفصل های مهم در شرایط عمومی قراردادهاست. با توجه به ملاحظات قابل توجه راهبردی، فنی، مالی، زمانی و ... تغییر در پروژه ها، مبانی، فرآیند و مسیر موجود در یک نمونه از قراردادهای همسان تنظیم شده اخیر در سرفصل های زیر بررسی و ارائه شده است:
1- اسناد فنی مبنا و اسناد طراحی پایه
2- صحه گذاری اسناد طراحی پایه
3- تصویب یا اطلاع کارفرما نسبت به طراحی تفصیلی
4- دانش فنی و واگذاری حق استفاده از لیسانس
5- مسیرهای تغییر کار
شرایط عمومی پیمانهای مهندسی، تامین کالا و تجهیزات، ساختمان و نصب (EPC) اختصاصی صنعت نفت
ابلاغ شده در سال 1398 از سوی معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت
1- اسناد فنی مبنا و اسناد طراحی پایه
1-1- اسناد فنی مبنا و اسناد طراحی پایه، مبنای انجام تمام کارهای طراحی و مهندسی موضوع پیمان توسط پیمانکار عنوان شده است.
2-1- انجام کلیه کارها (طراحی، مهندسی، تامین تمام کالا، تجهیزات و لوازم یدکی، انجام تمام کارها و خدمات فنی مورد نیاز برای طراحی، خرید، ساختمان و نصب پیش راه اندازی، راه اندازی، انجام آزمایش های عملکردی و تکمیل و تحویل کار) بر پایه اسناد فنی مبنا و اسناد طراحی پایه است.
3-1- مسئولیت نقص با کمبود، ناشی از اطلاعات درج شده در اسناد طراحی پایه بر عهده پیمانکار گذاشته شده است.
توضیح: کارفرما صرفا مسئولیت نقص با کمبود، ناشی از اطلاعات درج شده در اسناد فنی مبنا و خارج از تعهدات و تاییدیه های پیمانکار (مواردی که پیمانکار متعهد به بررسی و صحه گذاری آن نمی باشد) را می پذیرد و سایر موارد به پیمانکار منتقل شده است.
4-1- انجام دست کم یک مطالعه مهندسی ارزش را در خصوص اسناد طراحی پایه (پیش از اقدام برای تکمیل طراحی) بر عهده پیمانکار گذاشته شده است.
5-1- مسئولیت بروز هر گونه اشتباه و تناقض، کمبود اسناد و مدارک فنی و اطلاعات تهیه شده از سوی پیمانکار بر عهده وی است.
6-1- پیمانکار تایید مینماید که تمام اسناد، مدارک، نقشه ها، گزارش ها و اطلاعات درج شده در اسناد و مدارک پیمان را با مشاهدات محلی اطلاعات جمع آوری شده و سایر بررسی ها و نتایج حاصل از آزمایشها، اکتشاف ها و مطالعات تطبیق داده و موارد مغایرت، اشتباه و ناهمگونی اطلاعات را به اطلاع کارفرما رسانده و پاسخ کارفرما برای وی قابل قبول است و اسناد و مدارک پیمان، به طور کلی برای درک تمام جنبه های پیمان در جهت اجرای کارهای موضوع پیمان، کافی است.
7-1- تعهدات و مسئولیت های پیمانکار در برابر حسن اجرا و تکمیل به موقع کار موضوع پیمان، بدون قید و شرط است؛ به استثنای بهره برداری و نگهداری نادرست از کارها از سوی کارفرما و استهلاک و فرسایش متعارف دوران بهره برداری و تاییدهای کارفرما خللی به آن تعهدات وارد نمی کند.
2- صحه گذاری اسناد طراحی پایه
مسئولیت های طرفین پیمان در ارتباط با طراحی پایه و نحوه تایید آن (صحه گذاری Endorsement) توسط پیمانکار در قرارداد پیش بینی می شود.
3- تصویب یا اطلاع کارفرما نسبت به طراحی تفصیلی
1-3- دلایل عدم تصویب اسناد و مدارک فنی، مهندسی و طراحی به دو دسته تقسیم شده است:
2-3- در موارد اختلاف نظر کارفرما و پیمانکار درباره سازگاری اسناد و مدارک فنی، مهندسی و طراحی انجام شده توسط پیمانکار با اسناد فنی مبنا و اسناد طراحی پایه، کارها طبق نظر کارفرما اجرا می شود و نظر مرجع فنی تعیین کننده وجود و میزان تغییر در کارها و هزینه ها و مدت اضافی احتمالی مربوطه خواهد بود.
3-3- مسئولیت هر نوع نقص و یا کمبود در نقشه ها و مدارک فنی در محدوده خدمات پیمانکار، حتی اگر به تایید کارفرما رسیده باشد، به عهده پیمانکار است، مگر اینکه نقص با کمبود، ناشی از اطلاعات درج شده در اسناد فنی مبنا و خارج از تعهدات و تاییدیه های پیمانکار باشد.
4- دانش فنی و واگذاری حق استفاده از لیسانس
تامین مجوز استفاده از حقوق ثبت شده و هزینه آنها در صورتی که در اسناد فنی مبنا و قرارداد پیش بینی شده باشد، بر عهده پیمانکار است.
5- مسیرهای تغییر کار
دو مسیر برای تغییر در کارها از این منظر که کار جدید است یا کار دارای فهرست بها در پیمان است، پیشبینی شده و برای هر مسیر، دو حالت "توافق دو طرف بر انجام تغییرات" و "عدم توافق بر تاثیر انجام تغییر در هزینه و مدت پیمان" قابل تصور است. سایر جزییات و گام های مربوط به قرار زیر است:
1-5- تغییر کارهای جدید
1-1-5- تنظیم توافق نامه انجام تغییرات
2-1-5- عدم توافق بر تاثیر انجام تغییرات در هزینه و مدت پیمان
2-5- تغییر در کارهای دارای فهرست بها در پیمان (تغییر مبلغ پیمان بر پایه فهرست بها انجام می شود)
1-2-5- تنظیم توافق نامه انجام تغییرات
2-2-5- عدم توافق بر تاثیر انجام تغییرات مدت پیمان
پی نوشت:
مرجع فنی، شخص حقیقی یا حقوقی شناخته شده معتبر و مورد توافق و تایید طرفین در زمینه تخصصی ویژه است که کارفرما با پیمانکار، در موارد اختلاف نظر فنی و یا تعبیرهای متفاوت از اسناد و مدارک فنی، از وی استفسار میکنند و نظر وی برای دو طرف قطعی است.
اسناد فنی مبنا شامل كدها و استانداردها، مباني طراحي، مشخصات فني، نقشه ها و ساير اسناد فني پيمان، فهرست نرم افزارهاي رايانه اي مورد نظر كارفرما و ضوابط و الزامات بهداشت، ايمني و محيط زيست است.
