پیش‌نویس دستورالعمل و فرآيندهاي
حوزه تأمین مالي
پروژه‌های بخش راه و شهرسازي

 

 

دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشارکت‌های راه و شهرسازی
تیرماه 1393

عنوان گزارش: دستورالعمل و فرآيندهاي حوزه تأمین مالي پروژه‌های بخش راه و شهرسازي
تهيه‌كنندگان: آقايان مهدي حيدري، سید محسن صالحي، عباس آزادي مقدم و خانم‌ها شاه‌حسيني، نحاس
راهنما: مقداد رحيميان
تاريخ تنظيم: تيرماه 1393

 

 

به‌منظور ايجاد نظم و انضباط در تعامل با متقاضيان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های حوزه راه و شهرسازي و انجام مكاتبات ستادي - حاكميتي و همچنين باهدف جلوگيري از دوباره‌كاري‌ها و كاستن از زمان انجام فرآيندهاي مرتبط با امور تأمین مالي و سرمایه‌گذاری، دستورالعمل‌های ذيل در دفتر مشارکت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری وزارت راه و شهرسازي تهيه و تنظیم‌شده است.
الف) دستورالعمل اولویت‌بندی طرح‌ها و پروژه‌ها

ب) دستورالعمل ساختار و نحوه تأمین مالي

پ) دستورالعمل سازوکار تأمین مالي

ت) دستورالعمل‌های عمومي و پشتيباني

 

الف) دستورالعمل اولویت‌بندی پروژه‌ها راه و شهرسازي ) حوزه حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای)

 الف-1) ضرورت اولویت‌بندی

با توجه به تعداد قابل‌توجه طرح‌های پیوست قانون و وجود اختلاف فاحش و معنادار بین اعتبارات لازم جهت تکمیل این طرح‌ها و منابع بودجه‌ای تخصیص و تحقق‌یافته، ضرورت دارد طرح‌ها از حیث میزان اهمیت و اثرگذاري آن در اقتصاد و توسعه شبکه حمل‌ونقل کشور اولویت‌بندی شوند و درواقع گروه‌های اولویتی‌اي به وجود آید که بتوان متناسب با میزان منابع مالی قابل تأمین از کانال‌های مختلفی همچون منابع صندوق توسعه ملی، کاهش مصرف سوخت انتشار (بند ق بودجه،93) اوراق مشارکت، سهام دولتی، فاینانس، بازار سرمایه، بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباري داخلی و بین‌المللی و ... نسبت به انجام طرح‌های مذکور اقدام نمود. نکته دیگر آنکه این اولویت‌بندی می‌باید فارغ از معیارهاي تأمین مالی صورت بگیرد، بدین سبب که برخی طرح‌ها وجود دارند که به لحاظ استراتژیک و اهمیت اقتصادي حائز شرایط ویژه‌ای هستند که لزوماً ممکن است به لحاظ شاخص‌های مالی توجیه اقتصادي بالایی نداشته باشند.
نکته آخر آنکه معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل تنها بخشی است که می‌تواند بدون جهت‌گیری و با نگاهی کارشناسانه و چندوجهی نسبت به طرح‌های هر یک از دستگاه‌ها به اولویت‌بندی یکپارچه و همه‌جانبه کلیه طرح‌ها اقدام کند.

الف-2) معیارها و شاخص‌ها

بر اساس سیاست‌های کلی نظام، ابلاغی مقام معظم رهبري در بخش حمل‌ونقل، احکام قانون برنامه پنجم توسعه و برنامه پیشنهادي مقام عالی وزارت، سند طرح جامع حمل‌ونقل کشور و طرح آمایش سرزمین، 8 شاخص به‌عنوان شاخص‌های لازم و کافی براي تشخیص و رتبه‌بندی میزان اهمیت طرح‌های مندرج در قانون بودجه احصاء شده است. 

شاخص‌های مزبور عبارت‌اند از:

1- کاهش مصرف سوخت

 2- قرار گرفتن در مسیرهاي ترانزیتی و شریانی

3- ایجاد توازن منطقه‌ای

4- افزایش ایمنی 

5- تسریع در تکمیل شبکه

6- میزان تقاضا

7- شاخص درآمدزایی

به‌عنوان شاخص‌های رتبه‌بندی و دو شاخص پدافند غیرعامل و حداقل اثرات زیست‌محیطی به‌عنوان شاخص‌های لازم (بدان معنا که اول این دو شاخص بررسی و در صورت تأیید، شش شاخص دیگر در خصوص آن‌ها اعمال می‌گردد).

الف-3) روش اولویت‌بندی

براي انجام این کار روش‌های متنوع استانداردي وجود دارد و اسناد متعددي در دوره‌های زمانی مختلف در وزارت متبوع پس از ساعت‌ها بحث و جلسات کارشناسی ارائه‌شده است. از آن جمله می‌توان به روش‌های: وزن دهی ساده، تحلیل سلسله مراتبی و شباهت به گزینه ایده آل اشاره کرد.

پس از جمع‌آوری و بررسی روش‌ها و تحقیقات مذکور و سپس مقایسه آن با رویکرد اسناد بالادستی شاخص‌های معرفی‌شده تشخیص و سهم وزنی هر یک تعیین گردید. 

نکته دیگر آنکه تنوع ماهیت طرح‌های مصوب قانون به‌گونه‌ای است که مقایسه همه آن‌ها با یکدیگر در یک فهرست امکان‌پذیر نمی‌باشد. لذا در این سند طرح‌های ریلی و جاده‌ای از یکدیگر جدا و سپس اولویت‌بندی شده‌اند. در همین راستا طرح‌های با ماهیت توسعه و نوسازي ناوگان و طرح‌های افزایش ظرفیت ریلی (که قابل‌مقایسه با سایر طرح‌ها نبودند) به‌عنوان دو اولویت بالاي وزارت متبوع به‌صورت ویژه معرفی‌شده‌اند. در دو جدول زیر، شاخص‌ها و زیرشاخه‌ای هر بخش ارائه‌شده است. زیرشاخص‌ها همگی کمی و قابل‌اندازه‌گیری هستند. در گام نهایی پس از تصویب شاخص‌ها کلیه طرح‌ها در قالب این شاخص‌ها قرارگرفته و اولویت‌بندی خواهند شد.

الف- 4) معرفی شاخص‌ها و زیرشاخص‌ها

الف- 4-1) کاهش مصرف سوخت

با توجه به اینکه منبع اصلی درآمد کشور، صادرات نفت و فرآورده‌هاي نفتی است و ارز حاصل پشتوانه تأمین مالی بسیاري از طرح‌های استراتژیک کشور قرار می‌گیرد، مطابق با الف- قوانین هدفمندي یارانه‌ها و ب- قانون توسعه حمل‌ونقل و مدیریت مصرف سوخت که در ماده 162 قانون برنامه پنجم تمدید گردیده، بهینه‌سازي و کاهش مصرف سوخت از الزامات دستگاه‌های اجرایی کشور می‌باشد. در این راستا اصولاً پروژه‌های ریلی اولویت واضحی نسبت به طرح‌های جاده‌ای دارند و همچنین طرح نوسازي ناوگان به‌عنوان طرح ویژه معرفی‌شده است؛ اما به دلیل اهمیت موضوع، وزن 20% از شاخص کل براي آن تعیین و معیارهاي قابل‌اندازه‌گیری و کمی این شاخص در پروژه‌های جاده‌ای به‌وضوح "میزان کاهش طول مسیر"روان‌سازی ترافیک از طریق تبدیل راه اصلی به بزرگراه و طرح‌های روکش آسفالت می‌باشند. نحوه بارم‌بندی و محاسبه این معیار از 5 امتیاز در طرح‌های جاده‌ای به شرح جدول زیر می‌باشد:

الف-4-2) قرار گرفتن در مسیرهاي ترانزیتی و شریانی

بر اساس سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، توسعه ترانزیت و روان‌سازی جریان ترافیک درراه‌های شریانی کشور مورد تأکید واقع‌شده و لذا قرار گرفتن طرح‌ها در کریدورهاي ترانزیت و شریانی کشور از اهمیت ویژه برخوردار بوده و در این سند موردتوجه قرارگرفته و وزنی معادل 20% از شاخص کل را به خود اختصاص داده است.

 دو معیار قرار گرفتن طرح در کریدور ترانزیت و مسیر شریانی (مبناي تعیین مسیرهاي شریانی و ترانزیتی تعاریف رسمی ارائه‌شده از طرف سازمان راهداري و شرکت راه‌آهن ج.ا. ایران می‌باشد) براي این شاخص تعیین گردیده و امتیازهایی به ترتیب 5 و 4 از 5 امتیاز براي آن‌ها تعیین‌شده است. اختصاص امتیاز براي معیارهاي دوگانه فوق به روش منطقی می‌باشد (0 یا 1) یعنی طرح در این مسیر قرارگرفته و یا گرفته است.

الف- 4-3) ایجاد توازن منطقه‌ای

موضوع توازن منطقه‌ای هم ازجمله تأکیداتی است که در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبري و در قانون برنامه پنجم توسعه در حوزه حمل‌ونقل، به‌منظور ایجاد تعادل و محرومیت‌زدایی مبتنی بر آمایش سرزمین لحاظ گردیده و در این راستا طرح‌هایی که به نحوي در ایجاد توازن و یا محرومیت‌زدایی منطقه مؤثر واقع می‌گردند، تأکید می‌شوند. براي این شاخص وزن 15% در نظر گرفته‌شده است. معیارهاي تعیین‌شده براي این حوزه به شرح ذیل می‌باشد:

الف- 4-4) شاخص تسریع در تکمیل پیشرفت فیزیکی و هزینه باقیمانده براي اتمام پروژه

معیار پیشرفت فیزیکی یکی از عمده‌ترین شاخص‌های ارزیابی پیشرفت روند اجرایی طرح‌های عمرانی می‌باشد که مدنظر معاون محترم برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رئیس‌جمهور در اولویت‌بندی طرح‌ها بوده است.

 براي این شاخص وزن 15% از شاخص کل مشخص گردیده و در معیارهاي تعیین‌شده براي آن، پارامترهاي طول طرح و نیز هزینه باقیمانده تا تکمیل آن مدنظر قرارگرفته که جزئیات آن به شرح جدول ذیل ارائه‌شده است.

توضیح: براي اینکه بتوان میزان پیشرفت فیزیکی و نیز هزینه باقیمانده جهت اتمام طرح در قالب امتیاز تعیین‌شده از 5 امتیازبندی نمود، ابتدا هرکدام را بی‌قیاس نموده، سپس با اختصاص امتیاز بین 1 تا 5 اولویت‌بندي صورت می‌گیرد.

 

الف-4 -5) شاخص افزایش ایمنی

موضوع افزایش ایمنی هم مشابه سایر شاخص‌ها در اسناد بالادستی مانند قانون برنامه پنجم توسعه و نیز سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبري در حوزه حمل‌ونقل مورد تأکید بوده و به همین منظور هم به‌عنوان شاخص مهم در برنامه اولویت‌بندی طرح‌ها با امتیازي معادل 15% از شاخص کل قرارگرفته است. معیارهاي مشخص‌شده براي این شاخص به شرح جدول ذیل می‌باشند:

الف-4-6) شاخص تقاضا

با توجه به اینکه ماهیت وجودي اجراي طرح‌های عمرانی حوزه حمل‌ونقل مبتنی بر وجود تقاضا براي جابجایی مسافر و حمل بار می‌باشد و این موضوع در کلیه مطالعات تطبیقی انجام‌شده مورد تأکید قرارگرفته، به‌عنوان یک شاخص مهم براي اولویت‌بندی با وزنی معادل 15% از شاخص کل تعیین‌شده است. مبناي امتیازدهی براي هر طرح بر اساس سطح خدمتی است که مطابق نشریه طرح هندسی راه‌ها (نشریه 415 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رئیس‌جمهور) و به شرح جدول ذیل مشخص‌شده است:

الف- 4-7) شاخص درآمدزایی

با عنایت به محدودیت‌هاي دولت در تأمین مالی طرح‌ها و پروژه‌های حوزه راه منطقی است اقتصادي بودن طرح‌ها می‌بایست موردتوجه وزارت قرارگرفته و به‌عنوان یکی از شاخص‌های اثرگذار در انتخاب پروژه‌ها عمل نماید لذا براي این شاخص وزنی معادل 15% از شاخص کل تعیین‌شده است. مبناي امتیازدهی براي هر طرح بر اساس میزان پوشش هزینه‌هاي ساخت طرح از محل کارکرد اقتصادي و درآمدزایی می‌باشد.

ب) ساختار تأمین مالي روش‌های مبتني بر سرمايه - روش‌های مبتني بر بدهي - روش مبتني بر بودجه عمراني:
در جهت تعيين ساختار تأمین مالی Structure Of Finance پروژه‌ها، با دو متغير اصلي ميزان اولويت و ميزان اقتصادي بودن پروژه مواجه مي‌باشيم.

 با عنايت به نمودار ذيل می‌توان 12 دسته از پروژه‌ها را بر اساس اين دو متغير استخراج و بر اساس ماهيت پروژه‌ها روش‌های تأمین مالي را در قالب جدول زير پيشنهاد نمود. پروژه‌های متقاضي تأمین مالي و معرفی‌شده توسط دستگاه‌های زیرمجموعه می‌بایست در شوراي تأمین مالي مصوب و پس از اخذ كد تأمین مالي می‌توان در قالب جدول مذكور در خصوص اجرايي نمودن فرآيند تأمین مالي آن اقدام نمود.

جداول زیر ساختار تأمین مالی را در سه گروه زیر ارائه می‌کند:

- جدول روش‌های تأمین مالی – توجیه مالی پرو‌ژه‌ها

- جدول پروژه‌ها- توجیه مالی پروژه‌ها

- جدول روش‌های تأمین مالی- پروژه‌ها

پ ) دستورالعمل و فرآیندهاي مربوط به سازوکار و روش‌های تأمین مالی
- دستورالعمل و فرآیندهاي اصلی مربوط به تأمین مالی خارجی (فاینانس)
- دستورالعمل و فرآیندهاي مرتبط با B.O.T (وفق نشریه 469 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي ریاست جمهوري)
- سرمایه‌گذاری در قالب قانون مشارکت (PPP) مختص آزادراه‌ها
 -فرآیند مربوط به انتشار اوراق مشارکت از طریق بانک مرکزي
 -فرآیندهاي صندوق توسعه ملی
 -فرآیندهاي مربوط به تأمین مالی از طریق تهاتر و با سهام شرکت‌هاي دولتی مشمولی اصل 44 قانون اساسی
 -فرآیند بهره‌برداری از ظرفیت بند «ق» بودجه 93
 -دستورالعمل و فرآیند تأمین مالی داخلی بازار سرمایه – بورس
 -دستورالعمل و فرآیند استفاده از تسهیلات مالی بلندمدت – بانک توسعه اسلامی، بانک جهانی و بانک اکو

 

پ-1) دستورالعمل و فرآيندهاي اصلي مربوط به تأمین مالي خارجي فاينانس
- فرآيندهاي مربوط به پروژه
-  فرآيندهاي مربوط به متقاضي فاينانس

پ-1-1) فرآيندهاي مربوط به پروژه

- سفارش دستگاه‌های (شرکت‌های و سازمان‌های) زیرمجموعه وزارت و ستاد

- انجام مطالعات نيازسنجي در حوزه تقاضا شده (دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل)

- انجام مطالعات پيدايش (شرکت‌های مشاور وزارت متبوع)

- تهيه مطالعات فازهاي صفر- يك – دو (F.S یا مطالعات توجيه فني، اقتصادي، مالي طرح‌ها) (شرکت‌های مشاور وزارت متبوع)

- معرفي طرح مطالعه شده به كميسيون ماده 215 برنامه پنجم توسعه جهت اخذ مجوز لازم (توجيه فني، اقتصادي، مالي، زیست‌محیطی و پدافند غيرعامل) (معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل)

- تعريف رديف اعتباري در قوانين بودجه سنواتي و الحاقي آن در پيوست قانون (معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رياست جمهوري)
- تقاضاي فاينانس براي طرح موردنظر (دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشاركت‌ها – شوراي هماهنگي سیاست‌گذاری تأمین مالي خارجي)

 - قرار گرفتن طرح در ليست پروژه‌های متقاضي فاينانس و معرفي آن به سازمان سرمایه‌گذاری به همراه مستندات موردنیاز (مركز تأمین منابع مالي خارجي)

 - انعكاس درخواست از سوي سازمان سرمایه‌گذاری به بانك مركزي جهت اقدام در خصوص انسداد سهميه ارزي

- انعكاس درخواست از سوي سازمان سرمایه‌گذاری به بانك عامل موردنظر دستگاه اجرايي جهت برنامه طرح و اعلام نظر در خصوص عامليت
- انعكاس درخواست از سوي سازمان سرمایه‌گذاری به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رئیس‌جمهور جهت اخذ مصوبه ماده 62 قانون محاسبات عمومي كشور

- اعلام مسدودي سهميه ارزي توسط بانك مركزي به سازمان سرمایه‌گذاری (مركز تأمین منابع مالي خارجي)
- صدور مصوبه شوراي اقتصادي و اعلام آن به دستگاه اجرايي، بانك مركزي، متقاضي و مركز تأمین منابع مالي سازمان

- اعلام تأییدیه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رئیس‌جمهور مبني بر تأمين و پیش‌بینی اصل‌وفرع اقساط بازپرداخت تسهيلات در بودجه سنواتي كشور
- عقد قرارداد سه‌جانبه بين وزارت، دستگاه اجرايي (شركت / سازمان زیرمجموعه وزارت) و بانك مركزي
- اعلام تائید و پذيرش اوليه عامليت بانكي و اخذ اسناد و مدارك موردنیاز جهت انجام بررسي‌هاي كارشناسي به‌منظور صدور مصوبه‌هایی اعتباري از سوي بانك عامل به دستگاه و مركز تأمين مالي سازمان
- ارسال قرارداد تجاري منعقده به بانك عامل جهت بررسي و انطباق آن با مقررات ارزي و صدور تأییدیه مفاد قرارداد و اعلام بلامانع بودن گشايش اعتبار اسنادي توسط بانك عامل و اعلام به بانك مركزي
- اخذ مجوز ترك تشريفات مناقصه براي فاينانس (اعتباردهنده)
- تعيين و معرفي اعتباردهنده (فاينانس) از سوي بانك مركزي به بانك عامل و اعلام بلامانع بودن انعقاد قرارداد فرعي
- انجام مراحل ثبت سفارش در وزارت بازرگاني (دفتر ثبت سفارش نظارت بر مبادلات بازرگاني)
- انعقاد قرارداد مالي گشايش اسناد اعتباري و ارسال قرارداد منعقده به سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فني و اقتصادي ايران
- صدور ضمنانت نامه توسط وزارت امور اقتصادي و دارايي جهت فاينانس
- حمل‌ونقل كالا، ارائه و معامله اسناد استفاده از تسهيلات و پرداخت وجوه
- پرداخت هزينه و سود دوران ساخت مطابق قرارداد مالي
- راه‌اندازی طرح
- بازپرداخت اقساط و سود مكتوب

 

پ-1-2) فرآيندهاي مربوط به متقاضي فاينانس
اين فرآيند داراي 4 فعاليت عمده است كه به‌صورت موازي با يكديگر انجام می‌شوند كه عبارت‌اند از:
- تشريفات داخل وزارت متبوع
- اخذ مجوز سرمایه‌گذاری از هیئت سرمایه‌گذاری خارجي
- گشايش اعتبارات اسنادي خارجي - ارزي
- فعالیت‌های مرتبط با ورود ماشین‌آلات و تجهيزات

*تشريفات داخل وزارت متبوع

- ارائه خدمات سرمایه‌گذاری به وزارت راه و شهرسازي (دبيرخانه شوراي سیاست‌گذاری تأمني مالي خارجي)

 - طرح درخواست متقاضي در جلسه شوراي سیاست‌گذاری و اخذ مصوبه جهت تداوم فرآيند مذاكراتي با متقاضي

- دعوت از متقاضي جهت مراجعه به دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشارکت‌های راه و شهرسازي و ارائه فرم‌ها جهت تعيين اهميت سرمایه‌گذاری جهت بررسي توان فني و مالي

- تكميل فرم‌های اهميت سرمایه‌گذاری توسط متقاضي و اخذ مدارك توسط دفتر سرمایه‌گذاری

- استعلام از مراجع ذيصلاح در خصوص اهميت متقاضي ازجمله بانك مركزي (در خصوص تائید توان مالي) و حراست (در خصوص بررسي موضوعات امنيتي)

 - دعوت از متقاضي سرمایه‌گذاری جهت انجام مذاكرات اوليه

- امضاء صورت‌جلسه متقاضي سرمایه‌گذاری (M.O.U) در صورت حصول توافق اوليه و تعيين نقشه راه طي فرآيند با معرفي پروژه

- امضاي يادداشت تفاهم با متقاضي سرمایه‌گذاری (M.O.U) در صورت توافق در خصوص ابعاد اجرايي طرح و تأمین مالي آن

- امضاء موافقت‌نامه قرارداد و قرارداد تجاري با متقاضي سرمایه‌گذاری (Contract Agreement & Trade (Contract جهت راه‌اندازی و اجرايي نمودن پروژه

- ارسال قرارداد تجاري به سازمان سرمایه‌گذاری و بانك عامل جهت اخذ مسدودي ارزي و تائید مفاد قرارداد ) تجارتي توسط بانك مركزي) و بانك عامل

 

*اخذ مجوز سرمایه‌گذاری از هیات سرمایه‌گذاری خارجي

- ارائه درخواست و مدارك لازم به سازمان سرمایه‌گذاری براي طي مراحل صدور مجوز سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذار/ سرمایه‌گذاران

- بررسي درخواست سرمایه‌گذاری در هیئت سرمایه‌گذاری خارجي سازمان سرمایه‌گذاری

- ابلاغ تصميم هیئت سرمایه‌گذاری خارجي به سرمایه‌گذار / سرمایه‌گذاران با امضاء مجوز سرمایه‌گذاری توسط مقام عالي وزارت اقتصاد - ورود سرمايه نقدي به‌عنوان سهم سرمایه‌گذاری خارجي و نيز ورود تسهيلات خارجي به‌صورت نقدي به سيستم بانكي از طريق بانك عامل ايران

- صدور مجوز سرمایه‌گذاری توسط هیئت سرمایه‌گذاری خارجي

*گشايش اعتبارات اسنادي خارجي- ارزي

- مراجعه متقاضي سرمایه‌گذاری به بانك مذبور

- مطالعه و تكميل فرم‌هاي و ممهور نمودن آن‌ها به مهر و امضاء مجاز

- تكميل فرم ثبت سفارش، تحويل فرم به وزارت بازرگاني جهت اقدامات لازم، اعلام كارمزد ثبت سفارش توسط وزارت بازرگاني و پرداخت آن به‌صورت حواله‌ای و تحويل كپي حواله به وزارت بازرگاني جهت دريافت كد 8 رقمي- تهيه و تكميل فرم گشايش و فرم بیمه‌نامه و فرم ثبت سفارش و فرم تعهدنامه و مدارك مرحله پذيرش و ارائه آن‌ها به بانك

- بررسي وضعيت متقاضي توسط بانك و در صورت تائید، افتتاح حساب ارزي نزد بانك توسط متقاضي

- تعيين ميزان سپرده و نوع وثايق لازم جهت انعقاد قرارداد.

- تأمین وثايق و ارائه مدارك مرحله انعقاد قرارداد به بانك

-‌ انعقاد قرارداد حقوقي با متقاضي و گشايش اعتبار اسنادي ارزي و پذيرش شرايط مندرج در آن توسط متقاضي

 

* ماشین‌آلات و تجهيزات
فعالیت‌های مرتبط با ماشین‌آلات و تجهيزات شامل مراحلي در خصوص 1- ورود ماشین‌آلات، 2- ارز نقدي و 3-دانش فني است كه در هر مرحله اقدامات زير انجام می‌شود:

ورود ماشین‌آلات
- ثبت سفارش ماشین‌آلات و تجهيزات در وزارت صنعت، معدن، تجارت
- ورود اقلام مذكور به گمرك كشور
- ترخيص اقلام مذكور از گمرك كشور
- صدور پروانه گمركي يا پروانه ورودي
- ارسال پروانه ورودي توسط واحد سرمایه پذیر (دستگاه) به سازمان سرمایه‌گذاری به‌منظور ثبت آورده در دفاتر سازمان سرمایه‌گذاری

ارز نقدي
- حواله ارز نقدي توسط سرمایه‌گذار خارجي به سيستم بانكي كشور
- صدور گواهي ورود ارز به نام سازمان سرمایه‌گذاری توسط بانك عامل به درخواست واحد سرمایه پذیر
- ثبت آورده خارجي در دفاتر سازمان سرمایه‌گذاری

دانش فني يا تكنولوژي
- ورود دانش فني يا تكنولوژي به كشور
- تائید واحد سرمایه پذیر مبني بر ورود دانش فني به كشور و اعلام آن به سازمان سرمایه‌گذاری
- بررسي كارشناسان سازمان و همچنين تائید ورود دانش فني توسط دستگاه ذی‌ربط و اعلام آن به سازمان جهت ثبت دانش فني در دفاتر سازمان سرمایه‌گذاری

پ-2) دستورالعمل و فرآيندهاي مرتبط با) BOT وفق نشريه 469 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي)

- انجام مذاكرات اوليه با متقاضي سرمایه‌گذاری در خصوص پروژه‌های اعلامي و معرفي متقاضي به دستگاه ذی‌ربط جهت تداوم مذاكرات تخصصي
- امضاء تفاهم‌نامه (M.O.U) و تعيين خطوط اصلي مشاركت در خصوص مسائل فني، مالي و حقوقي
- انجام مذاكرات در خصوص مفاد موافقت‌نامه وفق دفترچه راهنمايي اعلامي از سوي معاونت برنامه‌ریزی نظارت راهبردي (نشريه 469)
- امضاء موافقت‌نامه
- عقد موافقت‌نامه B.O.T بین شركت پروژه و سرمايه پذير و موافقت‌نامه سرمایه‌گذاری بين شركت پروژه و سرمایه‌گذاران
- عقد قرارداد EPC بين شركت پروژه و پيمانكار EPC
- عقد قرارداد تأمین و تدارك بين شركت پروژه و تأمین‌کنندگان
- عقد قرارداد بهره‌برداری و نگهداري بين شركت پروژه و پيمانكار بهره‌برداری و نگهداري
- عقد موافقت‌نامه خريد محصول بين شركت پروژه و خريدار محصول پروژه
- عقد موافقت‌نامه تأمین مالي بين شركت پروژه و وام‌دهندگان
- عقد موافقت‌نامه بيمه بين شركت پروژه و بيمه گران
- تجهيز مالي و دريافت مجوزهاي لازم ازجمله مجوز سرمایه‌گذاری، مجوزهاي زیست‌محیطی، پدافند غيرعامل، استملاك اراضي و غيره
- قطعيت اجراي پروژه بر مبناي توافقنامه و تأسیس شركت پروژه
- طراحي، ساخت و تأمین مواد و نصب تجهيزات (دوره احداث)
- بهره‌برداری تجاري از پروژه و اخذ درآمد و استهلاك سرمايه انتقال پروژه از سوي سرمایه‌گذار به سرمایه پذیر

پ-3) دستورالعمل و فرآيند سرمایه‌گذاری در قالب قانون مشاركت (P.P.P) مختص آزادراه‌ها
فعالیت‌های اصلي كه در ارتباط مستقيم با قانون مشاركت سرمایه‌گذاری در قالب P.P.P مي‌باشند به شرح ذيل هستند:
- سفارش دستگاه‌ها (شرکت‌ها و سازمان‌های) زيرمجموعه وزارت و ستاد.
- انجام مطالعات نيازسنجي در حوزه تقاضا شده
- انجام مطالعات پيدايش
- تهيه مطالعات فاز صفر، يك و دو – F.S توجيه فني، اقتصادي و مالي طرح‌ها
- معرفي طرح مطالعه شده به كميسيون ماده 215 برنامه پنجم توسعه جهت اخذ مجوز لازم توجيه فني، اقتصادي، مالي، زیست‌محیطی و پدافند غيرعامل
- تعريف رديف اعتباري در قوانين بودجه سنواتي و الحاق آن در پيوست قانون
- انتشار فراخوان شناسايي متقاضيان سرمایه‌گذاری در چارچوب قانون مشاركت براي احداث پروژه‌های عمراني راه و ترابري.
- بررسي درخواست سرمایه‌گذاری متقاضي، اخذ مدارك و مستندات و انجام مذاكرات اوليه و تصمیم‌گیری در خصوص صلاحيت تقاضي.
- ارائه اطلاعات و مطالعات مقدماتي به سرمایه‌گذار.
- دريافت گزارش برآوردهاي انجام‌شده توسط سرمایه‌گذار و گزارش هزينه - درآمد.
- بررسي گزارش هزينه - درآمد تهیه‌شده توسط سرمایه‌گذار و تصمیم‌گیری در خصوص تصويب آن.
- مبادله تفاهم‌نامه M.O.U اوليه مشاركت و تعيين چارچوب‌هاي كلي موضوع.
- درخواست صدور مجوز انعقاد قرار مشاركت از هیئت دولت تصويب‌نامه هیئت‌وزیران.
- صدور مجوز قرارداد مشاركت از كميسيون امور زيربنايي، صنعت و محیط‌زیست.
- اخذ مجوز انعقاد قرارداد مشاركت.
- ثبت شركت سرمایه‌گذار شركت احداث، نگهداري و بهره‌برداری از آزادراه‌ها.
- تهيه پیش‌نویس قرارداد مشاركت و مستندات مربوطه و امضاء قرارداد مشاركت و مبادله آن با سرمایه‌گذار.
- توافق براي قيمت انجام كار و اخذ مجوزهاي داخلي اگر سرمایه‌گذار، پيمانكار باشد
- اخذ مجوز ترك تشريفات مناقصه از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رياست جمهوري.
- مبادله قرارداد پيمانكاري و آغاز عمليات اجرايي.
- انتشار فراخوان انتخاب پيمانكار اگر سرمایه‌گذار، پيمانكار نباشد
- برگزاري تشريفات مناقصه.
- تعيين پيمانكار و توافق بر روي قيمت انجام كار.
- مبادله قرارداد پيمانكاري و آغاز عمليات اجرايي.

پ-4) دستورالعمل و فرآيند مربوط به انتشار اوراق مشاركت از طريق بانك مركزي
پ-4-1) مجري وزارت امور اقتصادي و دارايي
- رجوع به قانون نحوه انتشار اوراق مشاركت و آئین‌نامه اجرايي قانون مذكور (ماده 3/ طرح‌های عمران و انتفاعي دولت)
- تصويب سقف موردنظر دولت براي انتشار اوراق مشاركت در قانون بودجه سنواتي كشور و اجازه انتشار به دستگاه‌ها
- تشكيل كميته سه‌نفره جهت بررسي سقف دستگاه‌ها براي انتشار اوراق مشاركت (نمايندگان معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي - وزارت امور اقتصادي و دارايي- بانك مركزي)
- تصمیم‌گیری در مورد سقف اعتباري هر دستگاه صورت‌جلسه نمودن آن جهت اجرايي نمودن فرآيند انتشار - ابلاغ صورت‌جلسه كميته سه‌نفره به دستگاه‌های مشمول استفاده از انتشار اوراق مشاركت
- اعلام سقف مورد تائید كميته سه‌نفره توسط ستاد دستگاه‌ها به شركت‌ها و سازمان‌های تابعه خود جهت اخذ ليست پروژه‌های متقاضي وفق سقف مورد تائید.
- تجميع نمودن ليست نهايي طرح‌های متقاضي توسط ستاد و اعلام آن به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي رياست جمهوري
- ارسال ليست اعلامي دستگاه‌ها به هیئت تشخيص موضوع ماده 1 آئین‌نامه اجرايي نموده انتشار مشاركت
- بررسي انتفاعي بودن طرح‌ها در ارسالي در هیئت تشخيص و نهايي نمودن آن با تصويب طرح‌های مشمول.
- اعلام تضمين بازپرداخت اصل‌وفرع اوراق منتشره توسط معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي به بانك مركزي.
- ارسال گزارش توجيهي طرح‌های موضوع انتشار توسط دستگاه اجرايي به بانک‌های عامل جهت بررسي و تائید.
- تائید و تصويب گزارش‌های توجيهي توسط بانک‌های عامل و اعلام آن به بانك مركزي
- صدور مجوز انتشار توسط بانك مركزي به بانک‌های عامل و دستگاه‌های اجرايي

پ-4-2) مجري شرکت‌های دولتي و شهرداری‌ها (خودگردان، بدون تضمين دولت، با تضمين خود شرکت‌ها و شهرداري)
- رجوع به قانون آئین‌نامه اجرايي نحوه انتشار اوراق مشاركت (ماده 3 طرح‌های عمراني و انتفاعي دولت)
- تعيين سقف انتشار در قوانين بودجه سنواتي
- اخذ مصوبه هیئت دولت و ابلاغ آئین‌نامه اجرايي به دستگاه‌ها و تعيين سقف انتشار هر دستگاه.
- ارسال ليست پروژه‌های مشمول انتشار در حد سقف اعلامي به بانك مركزي
- اعلام موافقت اصولي بانك مركزي نسبت به فهرست‌های ارسالي
- ارسال ليست طرح‌ها به شوراي اقتصاد جهت بررسي و تائید انتفاعي بودن طرح‌های اعلامي
- تصويب طرح‌ها در شوراي اقتصاد و ابلاغ به دستگاه‌های متقاضي
- ارسال گزارش توجيهي طرح‌ها به بانک‌های عامل
- بررسي گزارش‌های توجيهي توسط بانك عامل يا تائید و تصويب آن
- اعلام طرح‌ها توسط بانك عامل بانك مركزي
- صدور مجوز انتشار اوراق مشاركت توسط بانك مركزي به بانك عامل و دستگاه‌ها.
- اعلام تضامين لازم توسط شرکت‌ها به بانك مركزي

پ-5) دستورالعمل و فرآيندهاي صندوق توسعه ملي
- ارسال درخواست متقاضي استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي به دستگاه تخصصي (شرکت‌ها و سازمان‌های تابعه)
- تائید اوليه درخواست متقاضي توسط دستگاه تخصصي و ارسال آن به ستاد وزارت (معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشارکت‌ها)
- مطرح نمودن درخواست ارسالي شوراي سیاست‌گذاری تأمین مالي داخلي و اخذ مصوبه (تصويب آن) جهت معرفي طرح به صندوق و توسعه ملي
- اخذ مصوبه در شورا در چارچوب نظام اولویت‌بندی تأمین مالي طرح‌ها صورت خواهد پذيرفت. اين نظام می‌بایست مبتني بر اولویت‌های اعلامي صندوق توسعه ملي تدوين گردد.
- انتصاب بانك عامل توسط متقاضي و اخذ تأییدیه بانك و معرفي بانك به همراه ارسال مستندات به ستاد وزارت متبوع (شورا)
- معرفي طرح به همراه مصوبه شورا به بانك عامل اعلامي توسط متقاضي
- پذيرش طرح توسط بانك عامل بر اساس اولویت‌های اعلامي صندوق توسعه ملي
- بررسي طرح‌ها در چارچوب اساسنامه صندوق، قرارداد عامليت و نظامنامه ضوابط و شرايط اعطاي تسهيلات) ارزيابي (
- بررسي و تصويب توجيه فني، اقتصادي و مالي طرح در اركان اعتباري بانك عامل
- ارسال فهرست و شناسنامه طرح مصوب به صندوق توسعه ملي
- ملاحظه شناسنامه طرح در چارچوب اساسنامه صندوق، قرارداد عامليت و نظامنامه ضوابط و شرايط اعطاي تسهيلات (ارزيابي) (کمیته ارزيابي طرح‌های متقاضي استفاده از تسهيلات صندوق توسعه ملي) و تائید آن
- اعلام مبلغ ارزي / ريالي طرح‌های مصوب به بانك مركزي
- واريز مبلغ طرح‌های مصوب به‌حساب بانك عامل و اعلام آن به صندوق توسعه ملي
- انعقاد قرارداد با متقاضي، اخذ تضمینی‌ها و پرداخت تسهيلات.
- بازپرداخت اصل‌وفرع تسهيلات از طرف متقاضي در چارچوب جدول زماني تعیین‌شده

پ-6) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به تأمین مالي از طريق تهاتر با سهام شرکت‌های دولتي مشمول اصل 44 قانون اساسي
- درج ضوابط تأمین مالي از كانال تهاتر يا سهام شرکت‌های دولتي در قانون بودجه سنواتي (مطالبات پيمانكاران)
- مكاتبه با شرکت‌ها، سازمان‌ها و ادارات كل تابعه وزارت راه و شهرسازي جهت ارسال صورت‌هاي مالي مورد تائید ذی‌حسابی به وزارت
- عقد قراردادهاي حسابرسي با سازمان حسابرسي وزارت اقتصاد جهت بررسي اسناد مالي و ارائه تأییدیه به وزارت
- اعلام تأییدیه فرآيند حسابرسي توسط وزارت متبوع به وزارت امور اقتصادي و دارايي
- تائید وزير اقتصاد و اعلام دستور تهاتر به خزانه‌داری كل كشور
- واريز مبلغ تائید شده به‌حساب وزارت متبوع توسط خزانه‌داری كل كشور از محل فروش سهام شرکت‌های مشمول اصل 44 قانون اساسي
- تسویه‌حساب با مطالبات پيمانكاران و يا تأمین مالي طرح‌های خاص

پ-7) دستورالعمل و فرآيند بهره‌برداری از ظرفيت بند "ق" بودجه 93
- انجام مذاكره بين وزارت راه و شهرسازي (شرکت‌ها و سازمان‌های تابع) و وزارت نفت (سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت) و ارائه گزارش توجيهي پروژه‌های متقاضي
- تائيد وزارت نفت در خصوص گزارش توجيهي و ارسال آن به شوراي اقتصاد
- تائيد شوراي اقتصاد و اعلام تائيديه به وزارت نفت (سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت)
- عقد قرارداد نهايي فی‌مابین وزارت راه و شهرسازي (تضمين‌نامه) و وزارت نفت (سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت)
- ارائه قرارداد نهايي (تضمين‌نامه) به صندوق توسعه ملي جهت اخذ تسهيلات از صندوق توسعه ملي
- ساخت پروژه متقاضي بند "ق" بودجه 93 و تحقق ميزان صرفه‌جویی پیش‌بینی‌شده
- اعلام ميزان صرفه‌جویی محقق شده به وزارت نفت (سازمان)
- بررسي و ارزيابي ارقام اعلامي توسط وزارت نفت (سازمان) و تائيد ميزان صرفه‌جویی صورت پذيرفته
- تخصيص معادل ارزي (ريالي) صرفه‌جویی محقق شده از محل بند ق بودجه 93 به پروژه متقاضي

پ-8) دستورالعمل و فرآيند تأمین مالي داخلي (بازار سرمايه – بورس)
فرآيندهاي اصلي كه در ارتباط مستقيم با تأمین مالي داخلي (بازار سرمايه- بورس) مي‌باشند به شرح ذيل هستند:
- افزايش سرمايه شرکت‌ها
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری (صندوق زمين – ساختمان)
- شرکت‌های سهامي عام
- اوراق مشاركت شركتي
- صكوك
- گواهي سپرده مدت‌دار ويژه سرمایه‌گذاری
- صندوق پروژه )Project Fund(

پ-8-1) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به افزايش سرمايه شرکت‌ها:
- بررسي لزوم تأمین منابع مالي موردنیاز از محل افزايش سرمايه به روش معين، به ميزان مشخص و در مصارف از پيش تعیین‌شده.
- ارائه پيشنهاد در هیئت‌مدیره به‌منظور تائید آن.
- تائید و تصويب در هیئت‌مدیره.
- تهيه گزارش توجيهي افزايش سرمايه.
- ارسال گزارش توجيهي براي حسابرس.
- بررسي گزارش توجيهي توسط حسابرسي.
- برگزاري جلسات كارشناسي نمايندگان شركت با حسابرس.
- تائید و تصويب گزارش توسط حسابرس.
- ارسال گزارش توجيهي حسابرسي شده به همراه مدارك موردنیاز به سازمان بورس و اوراق بهادار.
- بررسي درخواست توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تائید درخواست و صدور مجوز افزايش سرمايه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- برگزاري مجمع فوق‌العاده.
- طرح موضوع افزايش سرمايه و مجوز آن در مجمع به‌منظور تصويب آن.
- تصويب افزايش سرمايه توسط مجمع.
- پذیره‌نویسی و افزايش سرمايه.

پ- 8-2) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری (صندوق زمين و ساختمان)
- بررسي لزوم تأمین منابع مالي موردنیاز طرح از محل راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمين و ساختمان.
- ارائه درخواست تأسیس صندوق به سازمان بورس و اوراق بهادار.
- بررسي درخواست توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تائید درخواست و صدور موافقت اصولي تأسیس صندوق توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تهيه گزارش توجيهي و ساير اطلاعات موردنياز.
- مذاكره و چانه‌زنی با اركان صندوق (وفق شیوه‌نامه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار).
- قبولي سمت توسط اركان.
- ارسال گزارش توجيهي به همراه مدارك موردنیاز به سازمان بورس و اوراق بهادار.
- ثبت صندوق و صدور مجوز تأسیس آن توسط سازمان بورس و اوراق بهادار (صاحبان واحدهاي ممتاز بايد سند زمين موردنظر را به نام صندوق زمين و ساختمان تغيير دهند).
- عرضه عمومي واحدهاي سرمایه‌گذاری صندوق.
- ارسال مجوز تأسیس و ساير مدارك موردنیاز به مرجع ثبت شرکت‌ها.
- ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت‌ها.
- دريافت مجوز فعاليت صندوق از سازمان بورس و اوراق بهادار.
- فروش دارایی‌های صندوق در پايان طرح.
- بازپرداخت مبالغ اصل و سود واحدهاي سرمایه‌گذاری صندوق به سرمایه‌گذاران.

پ- 8-3) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به شرکت‌های سهامي عام
- تأسیس شركت سهامي عام و يا تبديل يك شركت سهامي خاص به يك شركت سهامي عام وفق قوانين مدني، تجارت و محاسبات عمومي.
- اخذ مجوز از مراجع قانوني ذی‌ربط.
- برگزاري مجمع عادي به‌طور فوق‌العاده به‌منظور اخذ مجوز تبديل شركت (از سهامي خاص به سهامي عام) و يا تشكيل هیئت مؤسس براي تأسیس شركت.
- مراجعه به سازمان بورس و اوراق بهادار جهت ثبت و اخذ مجوز پذیره‌نویسی.
- بررسي درخواست توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- ثبت و صدور مجوز پذیره‌نویسی عمومي از سازمان بورس و اوراق بهادار.
- صدور مجوز انتشار اعلاميه پذیره‌نویسی در روزنامه‌های كثيرالانتشار از اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات تجاري.
- پذیره‌نویسی عمومي.
- صدور تأییدیه نهايي انتشار و فروش سهام توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و ثبت نزد اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات تجاري.

 

پ-8-4) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به اوراق مشاركت (شركتي (وزارتي) – سازمان بورس و اوراق بهادار)
- لزوم تأمین منابع مالي موردنیاز طرح از محل انتشار اوراق مشاركت.
- جمع‌آوری اسناد و مدارك موردنیاز جهت طرح پيشنهاد در هیئت‌مدیره شركت.
- ارائه پيشنهاد در هیئت‌مدیره به‌منظور تائید آن.
- تائید و تصويب طرح در هیئت‌مدیره.
- تهيه گزارش توجيهي انتشار اوراق مشاركت.
- ارسال گزارش توجيهي براي حسابرسي.
- بررسي گزارش توسط حسابرسان.
- تائید و تصويب گزارش توسط حسابرسان.
- مذاكره و چانه‌زنی با اركان انتشار اوراق.

- قبولي سمت توسط اركان.
- ارسال گزارش توجيهي حسابرسي شده به همراه مستندات موردنیاز به سازمان بورس و اوراق بهادار.
- بررسي درخواست توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تائید درخواست و صدور موافقت اصولي انتشار اوراق مشاركت توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- انعقاد قرارداد عامليت با بانك، تعهد پذیره‌نویسی، ضمانت و بازار گردانی با اركان مرتبط.
- صدور مجوز انتشار اوراق مشاركت توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- برگزاري مجمع عادي به‌طور فوق‌العاده.
- طرح موضوع انتشار اوراق و مجوز آن در مجمع به‌منظور تصويب آن.
- تصويب انتشار اوراق مشاركت توسط مجمع.
- پذیره‌نویسی.
- بازار گردانی.
- تبديل اوراق مشاركت به سهام در سررسيد و يا بازپرداخت اصل وجه اوراق به صاحبان آن.

پ-8-5) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به انتشار صكوك
- بررسي لزوم تأمین منابع مالي موردنیاز طرح از محل انتشار صكوك.
- جمع‌آوری اسناد و مدارك موردنیاز جهت طرح پيشنهاد در هیئت‌مدیره.
- ارائه پيشنهاد در هیئت‌مدیره به‌منظور تائید آن.
- تائید و تصويب طرح در هیئت‌مدیره.
- تهيه گزارش توجيهي انتشار صكوك.
- ارسال گزارش توجيهي براي حسابرس.
- بررسي گزارش توسط حسابرس.
- تائید گزارش توسط حسابرس.
- مذاكره و چانه‌زنی با اركان انتشار صكوك.
- قبولي سمت توسط اركان.
- ارسال گزارش حسابرسي شده به همراه مدارك موردنیاز به سازمان بررسي و اوراق بهادار.
- بررسي درخواست ارسالي توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تائید درخواست و صدور موافقت اصولي انتشار صكوك توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تشكيل نهاد واسط (S.P.V).
- انعقاد قرارداد عامليت با بانك، تعهد پذیره‌نویسی، ضمانت و بازار گردانی يا اركان وفق قوانين سازمان.
- صدور مجوز پذیره‌نویسی صكوك توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- پذیره‌نویسی.
- بازار گردانی.
- پرداخت سود صكوك در مقاطع زماني معين.
- پرداخت اصل وجه اوراق بهادار به صاحبان آن در سررسيد.

پ-8-6) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به گواهي سپرده مدت‌دار ويژه سرمایه‌گذاری (ويژه بانک‌ها و مؤسسات مالي و اعتباري)
- بررسي لزوم تأمین مالي طرح از محل انتشار اوراق گواهي سپرده ويژه سرمایه‌گذاری خاص.
- جمع‌آوری اسناد و مدارك موردنیاز جهت طرح پيشنهاد در هیئت‌مدیره.
- ارائه پيشنهاد به هیئت‌مدیره به‌منظور تائید آن.
- تائید و تصويب آن در هیئت‌مدیره.
- تهيه گزارش توجيهي انتشار اوراق.
- ارسال گزارش توجيهي براي عامل (بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري).
- مذاكره و چانه‌زنی با عامل (بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري).
- قبولي سمت توسط اركان وفق مقررات موجود.
- بررسي گزارش توجيهي توسط عامل (بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري).
- تائید و تصويب گزارش توسط عامل (بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري).
- ارسال گزارش توجيهي به همراه مدارك موردنیاز به بانك مركزي توسط عامل (بانك يا مؤسسه مالي و اعتباري).
- بررسي درخواست توسط بانك مركزي.
- تائید درخواست و صدور مجوز انتشار.
- برگزاري مجمع عادي به‌طور فوق‌العاده.
- طرح موضوع انتشار اوراق و مجوز آن در مجمع به‌منظور تصويب آن.
- تصويب انتشار اوراق توسط مجمع.
- انعقاد قراردادهاي ضمنات، تعهد، پذیره‌نویسی و بازار گردانی.
- پذیره‌نویسی.
- بازار گردانی.
- بازپرداخت اصل وجه اوراق به صاحبان آن.

پ-8-7) دستورالعمل و فرآيندهاي مربوط به صندوق پروژه (– project Fund ويژه طرح‌های عمرانی حوزه حمل و نقل)
- بررسي لزوم تأمین مالي موردنیاز طرح از محل راه‌اندازی صندوق- پروژه.
- انجام مذاكرات با شرکت‌های تأمین سرمايه (سپهر) در اين خصوص.
- انعقاد تفاهم‌نامه (M.O.U) همكاري جهت معرفي طرح‌های موردنظر و بررسي امکان‌سنجی تأمین مالي آن‌ها در قالب.P.F
- تعيين ليست پروژه‌های Feasible و عقد قرارداد با شرکت‌های تأمین سرمايه جهت پيشبرد آن.
- ارائه درخواست تأسیس صندوق - پروژه به سازمان بورس و اوراق بهادار.
- بررسي درخواست توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تائید درخواست و صدور موافقت اوليه و اصولي با تأسیس صندوق - پروژه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار.
- تهيه گزارش توجيهي و ساير اطلاعات موردنیاز طرح.
- مذاكره و چانه‌زنی با اركان صندوق پروژه وفق قوانين و مقررات بورس.
- قبول سمت توسط اركان.
- ارسال گزارش توجيهي طرح به همراه مدارك موردنیاز به سازمان بورس و اوراق بهادار جهت تائید نهايي و صدور
مجوز ثبت صندوق پروژه.
- ثبت صندوق پروژه و صدور مجوز تأسیس آن توسط سازمان بورس اوراق بهادار.
- عرضه عمومي واحدهاي سرمایه‌گذاری صندوق - پروژه (اين نوع صندوق می‌تواند سبدي از منابع تأمین مالي را طراحي نمايد).
- ارسال مجوز تأسیس و ساير مدارك موردنیاز به مرجع ثبت شرکت‌ها.
- ثبت صندوق نزد مرجع ثبت شرکت‌ها.
- دريافت مجوز فعاليت صندوق از سازمان بورس و اوراق بهادار.
- ساخت و بهره‌برداری از پروژه جهت استهلاك سرمایه‌گذاری صورت گرفته در قالب تأمین مالي.
- بازپرداخت مبالغ اصل‌وفرع سرمایه‌گذاری صندوق - پروژه به سرمایه‌گذاران.

پ-9) دستورالعمل و فرآیند استفاده از تسهیلات مالی بلندمدت – بانک توسعه اسلامی، بانک جهانی و بانک اکو
- معرفی پروژه توسط بالاترین مقام دستگاه مجري به سازمان سرمایه‌گذاری و معاونت برنامه‌ریزی به‌عنوان پروژه داراي اولویت به همراه ارسال گزارش امکان‌سنجی به سازمان سرمایه‌گذاری جهت انعکاس به بانک
- تهیه برنامه همکاري چندساله ایران و بانک توسط سازمان سرمایه‌گذاری و بانک
- اعزام هیئت‌های آماده‌سازی و ارزیابی پروژه توسط بانک و برگزاري جلسات با دستگاه مجري
- انعقاد موافقت‌نامه ماده 215 برنامه پنجم بین دستگاه مجري و معاونت برنامه‌ریزی مبنی بر تخصیص ردیف وامی و ریالی
- اخذ مصوبه شوراي اقتصاد توسط دستگاه مجري از معاونت برنامه‌ریزی
- اخذ تأییدیه معاونت برنامه‌ریزی توسط دستگاه مجري مبنی بر پیش‌بینی معادل ریالی اقساط بازپرداخت در بودجه سنواتی
- امضا قرارداد ماده 62 قانون محاسبات توسط دستگاه مجري با بانک مرکزي درصورتی‌که براي اجراي پروژه نیاز به خرید کالا و خدمات از خارج از کشور وجود داشته باشد
- اخذ گواهی مسدودي ارزي از بانک مرکزي
- تصویب اعتبار در هیئت‌مدیره بانک به نفع دستگاه مجري و اعلام مراتب به سازمان سرمایه‌گذاری
- ارسال پیش‌نویس موافقت‌نامه مالی توسط بانک به‌منظور بررسی توسط سازمان متبوع- دستگاه مجري- بانک مرکزي
- انعکاس نظرات بانک مرکزي، شرکت ذینفع و سازمان سرمایه‌گذاری در خصوص مفاد موافقت‌نامه تأمین مالی به بانک و درخواست ارسال نسخ اصل موافقت‌نامه
- امضاي موافقت‌نامه‌های مالی توسط دستگاه مجري و بانک و صدور نظریه حقوقی توسط دستگاه مجري
- امضا ضمانت‌نامه توسط وزارت اقتصاد و بانک و صدور نظریه حقوقی توسط وزارت امور اقتصادي و دارایی/ سازمان سرمایه‌گذاری
- اعلام لازم‌الاجرا شدن پروژه توسط بانک به سازمان سرمایه‌گذاری
- راهبري برگزاري مناقصه و انتخاب مشاور مدیریت پروژه و پیمانکار و شروع عملیات اجرایی توسط دستگاه مجري
- تهیه گزارش‌های دوره‌ای در حین پیشرفت پروژه PIAR
Project Implementation Assessment Report
- نظارت بر اجراي پروژه‌ها از طریق اعزام هیئت‌های نظارتی بانک
- تکمیل پروژه و ارائه گزارش تکمیل پروژه PCR
(Project Completion Report)
- اعزام هیئت ارزیابی نهایی پروژه و تهیه گزارش ارزیابی پروژه
(Project Evaluation Repor

ت) دستورالعمل‌های عمومي و پشتيباني
ت-1) دستورالعمل و فرآيند انجام مكاتبات ستادي – حاكميتي
باهدف سیاست‌گذاری متمركز و اجراي غيرمتمركز در جهت تخصيص بهينه منابع، تعيين اولویت‌های مصارف، ايجاد هماهنگی‌های درون‌بخشی و بين بخشي، حفظ انسجام سازماني و وحدت رويه تشكيلاتي، اعمال كنترل و نظارت مؤثر بر فرآيندهاي حاكميتي، گزارش‌گیری منظم در وزارت و اجتناب از موازی کاری، تهيه پیش‌نویس و انجام هرگونه مكاتبات ستادي- حاكميتي براي اخذ مجوزها در حوزه "تأمین مالی" شامل فاينانس، سرمایه‌گذاری و غيره با سازمان‌ها و نهادهاي مرتبط ازجمله معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردي، بانك مركزي، سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادي و فني ايران، وزارت نفت، صندوق توسعه ملي، بانک‌های موردنظر براي عامليت پروژه‌ها و غيره، می‌بایست در هماهنگي با معاونت برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل (دفتر سرمایه‌گذاری و جذب مشارکت‌های راه و شهرسازي به‌عنوان دبيرخانه شورا تأمین مالي) صورت پذيرد.
بديهي است كه اين مكاتبات صرفاً در ارتباط با پروژه‌هایی صورت می‌پذیرد كه به تائید شوراي تأمین مالي رسيده باشند.

ت-2) دستورالعمل و فرآيند نحوه تعامل با متقاضيان سرمایه‌گذاری
- متقاضي سرمایه‌گذاری می‌بایست با مراجعه به سامانه سرمایه‌گذاری وزارت راه و شهرسازي (دفتر مشاركت و جذب سرمایه‌گذاری راه و شهرسازي) نسبت به ثبت‌نام و تكميل فرم‌ها موجود (اطلاعات عمومي، اطلاعات فني، اطلاعات حقوقي و اطلاعات مديريتي) اقدام و پس از بارگذاری فايل اسناد مرتبط با درخواست رسمي، رزومه كاري و توانمندي فني- مديريتي، با مشخص نمودن حوزه علاقه‌مندی (مسكن، ريلي، جاده‌ای، هوايي و دريايي) و يا پروژه‌های موردنظر كد رهگيري دريافت نمايد.
- بر اساس ثبت‌نام و اعلام آمادگي شركت، وزارت با دعوت از نمايندگان شرکت‌ها و سازمان‌های زيرمجموعه نسبت به برگزاري جلسه با شركت اقدام و اطلاعات اوليه موردنیاز در حوزه سرمایه‌گذاری را در اختيار ايشان قرار می‌دهد.
- وزارت از شركت درخواست می‌نماید تا مستندات لازم در خصوص توانمندي مالي (B.C.L بانکی) را به‌صورت مكتوب ارائه نمايد.
- وزارت بر اساس مستندات اخذشده استعلامات لازم را در خصوص اهليت شركت از مراجع ذيصلاح نظير حراست وزارتخانه، بانك مركزي، وزارت امور خارجه و دستگاه‌های تخصصي زيرمجموعه وزارت، اقدام و در صورت تائید مستندات جهت ملاحظه نمودن اطلاعات جزئي پروژه‌ها از طرف سامانه كد كاربري و رمز عبور در اختيار ايشان قرار خواهد گرفت.
- وزارت به‌صورت مكتوب شركت متقاضي را به همراه ليست پروژه/ پروژه‌های انتخابي به دستگاه تخصصي زیرمجموعه جهت برگزاري جلسات كارشناسي و فني معرفي تا دستگاه تخصصي و شركت پس از انجام مذاكرات در صورت رسيدن به تفاهم با هماهنگي وزارت نسبت به امضاء اسناد همكاري مانند يادداشت تفاهم و قرارداد تجاري اقدام نمايند.
نكته 1: ليست پروژه‌های انتخابي تا پيش از مرحله امضاء M.O.U قابل معرفي به ساير متقاضيان می‌باشد.
نكته 2: قرارداد تجاري در سه نسخه تهيه، امضاء و در دبيرخانه دستگاه تخصصي ثبت و يك نسخه از آن در اختيار دستگاه، يك نسخه در اختيار شركت و نسخه ديگر در اختيار وزارت قرار خواهد گرفت.

ت-3) دستورالعمل و فرآيند مربوط به بهره‌برداری و نرخ‌گذاری در آزادراه‌ها
- دريافت تأییدیه شركت ساخت مبني بر شروع بهره‌برداری از آزادراه
- دريافت تأییدیه صورت‌وضعيت پيمانكار از سوي ذی‌حسابی معاونت ساخت و توسعه آزادراه‌ها
- برگزاري جلسه كميسيون ماده 52 آئین‌نامه قانون مشاركت با حضور نمايندگان وزارت دارايي، معاونت نظارت راهبردي، شركت ساخت، وزارت راه و شهرسازي و سرمایه‌گذار (شركت آزادراه)
- تصويب ترتيب وصول عوارض موضوع ماده 52 آیین‌نامه قانون مشاركت
- دريافت گزارش هزينه درآمد آزادراه
- تعيين و بررسي نرخ عوارض محاسبه‌شده
- ارسال نامه به مقام عالي وزارت مبني بر صورت‌جلسه كميسيون ماده 52 و نرخ عوارض محاسبه‌شده
- اخذ تأییدیه مقام عالي وزارت ابلاغ عوارض و روش ترتيب وصول آن

ت-4) سامانه تأمین مالي
اين سامانه باهدف شفاف‌سازی اطلاعات، كاهش بروكراسي اداري و همچنين كمك به برنامه‌ریزی بهتر و مؤثرتر بر امور تأمین مالي و سرمایه‌گذاری، سامانه تأمین مالي تهيه و راه‌اندازی می‌شود. با راه‌اندازی اين سامانه، فرآيندهاي مرتبط با امور سرمایه‌گذاری تا حد امكان توسط سامانه انجام می‌گیرد. طرح نامه اين سامانه كه اهداف و چگونگي طراحي و راه‌اندازی آن را بيان می‌کند به شرح زير است.

ت-4-1) اهميت و ضرورت طرح
با توجه به‌ضرورت سیاست‌گذاری متمركز در تخصيص بهينه منابع، ايجاد هماهنگی‌های درون بخشي و بين بخشي در تعيين و تثبيت اولویت‌های مصارف، حفظ انسجام سازماني و وحدت رويه تشكيلاتي، اعمال كنترل و نظارت مؤثر بر فرايندهاي حاكميتي و همچنين امكان گزارش‌گیری منظم در وزارت راه و شهرسازي، طرح راه‌اندازي سامانه تأمین مالي در حوزه راه و شهرسازي به‌منظور مكانيزه شدن فرايندهاي اداري و اجرايي تأمین مالي در راستاي اهداف دولت الكترونيك و ارائه خدمات مكانيزه به مراجعين اين وزارتخانه، تدوين می‌گردد.

ت-4-2) اهداف طرح
- ايجاد پايگاه اطلاعاتي پروژه‌ها و متقاضيان: ساختار اين سامانه از دو پايگاه اطلاعاتي تشکیل‌شده است؛ پايگاه اطلاعاتي متعلق به متقاضيان و پايگاه اطلاعاتي مربوط به پروژه‌های وزارتخانه (شامل پروژه‌های مصوب قانون بودجه و ساير پروژه‌ها). در اين دو پايگاه ثبت متقاضي و اخذ مستندات و اختصاص پروژه‌ها به متقاضيان به‌صورت سيستمي انجام خواهد شد.
- شفاف‌سازی اطلاعات: به‌منظور دسترسي آزاد و متقارن متقاضيان به اطلاعات مرتبط با فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجود در بخش‌های حمل‌ونقل و شهرسازي، اين سامانه فضايي را فراهم می‌نماید تا همگان با دسترسي برابر و برخط اطلاعات يادشده، نسبت به ارائه تقاضاي خود اقدام نمايند.
- كاهش بوروكراسي اداري: با عنايت به انجام مكاتبات اداري متعدد و در بعضي موارد موازي و اتلاف زمان در فرايندهاي جاري، در اين سامانه تلاش شده است تا با ايجاد پایگاه‌های اطلاعاتي جامع از متقاضيان و پروژه‌ها و تبيين فرآيند پيشروي متقاضيان، ميزان مكاتبات اداري غير لازم كاهش و از موازي کاری‌های متعدد جلوگيري به عمل آيد.
- امكان گزارش‌گیری برخط: به توجه به به‌روز بودن اطلاعات مرتبط با متقاضيان و فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اين سامانه امكان گزارش‌گیری برخط از وضعيت هريك از متقاضيان در ارتباط با پروژه‌های مربوطه را فراهم می‌کند.
- امكان كنترل و نظارت بر فرايند اجرايی: اين سامانه با فراهم كردن امكان كنترل برخط مسير فرايند اجرايي با شركت متقاضي به شناسايي و رفع گلوگاه‌های اجرايي كمك می‌کند.

- مديريت صحيح منابع و مصارف: مطابق با مندرجات بند 1، در اين سامانه دو پايگاه اطلاعاتي مربوط به پروژه‌ها و متقاضيان پیش‌بینی‌شده است كه می‌تواند به‌عنوان ابزار كارآمد نظام جامع مديريت منابع و مصارف در خدمت مديريت ستادي قرار گيرد. تمامي پروژه‌های وزارت راه و شهرسازي همراه با روش تأمین مالي مشخص‌شده براي آن‌ها كدگذاري خواهند شد. با برقراري ارتباط بين متقاضيان و پروژه‌ها در سامانه، از تداخل احتمالي درزمینه‌ی اختصاص يك يا چند طرح به‌طور هم‌زمان به يك يا چند متقاضي جلوگيري به عمل مي‌آيد.
- كمك به برنامه‌ریزی متمركز و اجراي غیرمتمرکز: با توجه به رويكرد فرآيند برنامه‌ریزی متمركز و اجراي غیرمتمرکز، سامانه تأمین مالي باقابلیت‌های ذكرشده دربندهای 1 تا 5، ابزار مؤثري در تحقق اين رويكرد می‌باشد.

ت-4-3) مكانيزم اجرايي سامانه (ساختار)
در فرايند اجرايي پیش‌بینی‌شده براي تأمین مالي، متقاضي می‌تواند دریکی از 7 وضعیت‌های زير قرار داشته باشد كه نشان‌دهنده وضعيت متقاضي در ارتباط با پروژه و وزارتخانه می‌باشد.
- ثبت: ثبت درخواست، اعلام حوزه‌ی علاقه‌مندی، انتخاب نحوه‌ی همكاري، ارسال مدارك و مستندات متقاضي
- بررسي اوليه: بررسي اوليه درخواست متقاضي و مدارك وي توسط كارشناس تأمین مالي
- مذاكره اوليه: انجام مذاكرات ابتدايي براي آشنايي بيشتر متقاضي با حوزه‌ی حمل‌ونقل و شهرسازي و ارائه مدارك تكميلي
- بررسي استعلامات: انجام استعلامات لازم فني، مالي و اهليت متقاضي از سوي مراجع ذی‌ربط انجام خواهد شد.
- مذاكره نهايي: انجام مذاكرات نهايي براي انتخاب پروژه و روش تأمین مالي
- انعقاد تفاهم‌نامه: انعقاد تفاهم‌نامه همكاري بين وزارت راه و شهرسازي و متقاضي
- انعقاد قرارداد تجاری: انعقاد قرارداد تجاري بين متقاضي و وزارت راه و شهرسازي
سامانه تأمین مالي در دو سطح ثبت متقاضي و اختصاص پروژه به ايشان طراحی‌شده است. اين دو فرايند در قالب اين سامانه مديريت و راهبري شده و هرگونه مکاتبه‌ای در اين چارچوب صورت می‌پذیرد.

ت-4-4) پايگاه اطلاعاتي متقاضيان (ثبت متقاضي)
* متقاضي سرمایه‌گذاری به دو شكل می‌تواند آمادگي خود را به وزارت اعلام نمايد:
- مكاتبه مستقيم: پس از ارائه L.O.I به ستاد يا سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، شركت متقاضي به ثبت درخواست در سامانه هدايت خواهد شد تا فرايند ثبت را طي نمايد.
- مراجعه به سامانه: متقاضي با مراجعه مستقيم به سامانه، عمليات ثبت را انجام و موارد درخواست شده را در سامانه بارگذاري می‌کند.

* متقاضي در فرايند ثبت می‌بایست نسبت به تكميل دو نوع فرم؛ الف مشخصات عمومي و ب) اطلاعات فني و حقوقي اقدام و مستندات مربوطه نظير رزومه و درخواست رسمي را در سامانه بارگذاري كند. در اين مرحله متقاضي با اعلام حوزه‌ی علاقه‌مندی خود و انتخاب پروژه‌های موردنظر از ميان پروژه‌های مندرج در پايگاه اطلاعاتي پروژه‌ها، پروفايل خود را تكميل می‌نماید.
* پس از طي مرحله‌ی 2 كد رهگيري به متقاضي ارائه می‌شود كه متقاضي می‌تواند در تمامي مراحل، وضعيت كار خود را از طريق اين كد در سامانه مشاهده نمايد.
* پس از ثبت و اخذ كد رهگيري، كارشناس تأمین مالي با پردازش اوليه اطلاعات دريافتي، نتيجه بررسی‌ها را از طريق Email اعلام می‌کند.
* در صورت تكميل و تائید مدارك، يك كد كاربري و رمز عبور به متقاضي ارسال می‌شود كه به‌وسیله آن می‌تواند به پروفايل خود و همچنين جزئيات مطالعات پروژه دسترسي يابد.

ت-4-5) پايگاه اطلاعاتي پروژه‌ها

* اين سامانه به نحوی طراحي می‌شود كه شرکت‌ها و سازمان‌های تابعه وزارت می‌توانند جزئيات تمامي پروژه‌های خود را پس از تائید دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل در آن قرار داده و به معرفي پروژه‌های خود در قالب فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالي بپردازند. پروژه‌های اعلامي می‌تواند شامل پروژه‌های مصوب قانون بودجه و يا ساير پروژه‌ها باشد. پروژه‌های معرفی‌شده می‌باید داراي سه نوع اطلاعات در سامانه باشند:

 - مشخصات عمومي پروژه

- مطالعات امکان‌سنجی طرح (در صورت وجود)

 - خلاصه فني، اقتصادي و مالي طرح

* پروژه‌هایی كه در اين سامانه به‌عنوان فرصت‌های تأمین مالي معرفي می‌شوند، پس از بارگذاري اطلاعات يادشده و تعيين شیوه‌ی تأمین مالي در شوراي تأمین مالي، كد تأمین مالي اخذ می‌کنند. اخذ كد تأمین مالي به معنای تائید وزارتخانه براي تأمین مالي پروژه بوده و ستاد وزارت صرفاً براي اين دسته از پروژه‌ها اقدام به اخذ مجوزهاي لازم جهت تأمین مالي می‌نماید.
* دستگاه‌ها و شرکت‌های تابعه وزارت متبوع موظف‌اند تا براي هر يك از پروژه‌هایي كه در سامانه ثبت و معرفی‌شده‌اند با مشخص نمودن ساختار شكست پروژه (word Break Down) يك برنامه زمانبتدي (Gun Chart) ارائه نمايند. در اين برنامه مراحل مختلف كار از مذاكرات اوليه، اخذ مجوزها، مذاكرات نهايي و عقد يادداشت تفاهم و قرارداد تجاري پیش‌بینی‌شده باشد. اين بخش از سامانه می‌تواند با سامانه پايش پروژه‌های عمراني وزارتخانه (سبا) لينك شود.

ت-4-6) ارتباط پايگاه اطلاعات متقاضيان و پايگاه اطلاعات پروژه‌ها

با عنايت به اين نكته كه در اين سامانه دو پايگاه اطلاعاتي متقاضيان و پروژه‌ها در نظر گرفته‌شده است لذا می‌بایست با دو كد مشخص اين دو پايگاه به يكديگر متصل شوند. در فرايند ثبت‌نام، متقاضي سرمایه‌گذاری در انتهاي مرحله ثبت كد رهگيري اخذ می‌نماید كه به‌عنوان كد شناسايي متقاضي می‌باشد. در فرايند ثبت پروژه نيز در پايان مسير به آن پروژه يك كد تأمین مالي ارائه كه به‌عنوان كد شناسايي پروژه ملاك مل می‌باشد. در سامانه دو كد رهگيري و كد تأمین مالي ابزار برقراري ارتباط بين دو پايگاه اطلاعاتي موجود می‌باشند. متقاضي با كد رهگيري به‌عنوان كد كاربري و رمز عبوري كه سامانه بدان اختصاص می‌دهد وارد محيط سامانه شده و با وارد نمودن كد تأمین مالي سامانه اقدام به فراخواني اطلاعات پروژه خاص نموده و متقاضي می‌تواند از اطلاعات موجود بهره‌برداری نمايد. سطح دسترسي متقاضي در حد ديدن اطلاعات بوده و امكان ويرايش اطلاعات تنها در مواردی که متقاضي خود پروژه را تعريف نموده امکان‌پذیر خواهد بود

 ت-4-7) برنامه زمان‌بندی اجرا

مراحل اجرايي كار شامل مواردي چون فاز شناخت، فاز تحليل، فاز طراحي، فاز پیاده‌سازی و فاز استقرار و تست می‌باشد كه برنامه زمان‌بندی ذيل براي آن پيشنهاد می‌گردد: